Hakob Mndzuri. Nazar /Հակոբ Մնձուրի: Նազար E-Book

Hakob Mndzuri / Հակոբ Մնձուրի

• Herausgeber: Edit Print
• Kategorie: Gesellschafts- und Liebesromane
• Sprache: Englisch
• Veröffentlichungsjahr: 2021

Beschreibung

The following volume of  Diaspora series presents the drama of Hakob Mndzuri ‘’Nazar’’, first published in 1929. In his works Mndzuri has mainly depicted rural life, people, closely connected with their land and water, age-old history, and traditions.

«Սփյուռք» մատենաշարի սույն հատորով լույս է տեսնում Յակոբ Մնձուրու «Նազար» դրաման, որ առաջին անգամ է տպագրվում առանձին գրքի տեսքով։ Նախկինում հրատարակվել է միայն մեկ անգամ՝ 1929 թ․, Բոստոնի «Հայրենիք» ամսագրում։ Մնձուրու գրականության նյութը հայրենի գյուղն է՝ իր բնությամբ, հարազատ ու պարզ, իրենց ավանդույթներին, հող ու ջրին կապված մարդկանցով։ «Նազար» դրաման մեծանուն գրողի միակ դրամատիկական երկն է, որտեղ նույնպես իր իսկ բնորոշմամբ «գիւղը կ’ապրի իմ մէջս»՝ մնձուրիական գյուղաշխարհի գեղահրաշ նրբերանգներով, բայց ողբերգական ավարտով։
«Գրեց բարոյականության հետ հարաբերվելու իր հնարավորությունը կորցրած թշնամու դեռ տաք ատելության ու քամահրանքի պայմաններում։ Այլ կերպ անհնար է հասկանալ Յակոբ Մնձուրիի անվան շուրջը երկար լռությունը․․․
Ազգապահպանության և ազգահորինման այս գեհենը չկա Մնձուրու ստեղծագործության մեջ՝ ստեղծագործության մեջ նրա, ով ամենաստույգ գոնե վկան էր լինելու։ Սա ի՞նչ է, զոհի հետ նաև ճիչի խժռում։ Այս ամենի ձեր չիմացությամբ՝ հայ մեծ մշակույթի խաղաղ անդաստանների այս խոնարհ մշակի գործը ձոն է մարդու գոյության խորհրդի բարությանը։
Այս ամենի ձեր գիտությամբ՝ Յակոբ Մնձուրու ստվար ժառանգությունը ձեր ձեռքին մեղադրանք է ընդդեմ տիրակալական նկրտումների, որ ժողովուրդներ է հակադրում, ժողովուրդներ է ոչնչացնում և ազգայնամոլության ախտով ժողովուրդներ է թունավորում»։

Leseprobe

Բովանդակութիւն

Երկու խօսք

Ա­ռա­ջին ա­րա­րո­ւած

Երկ­րորդ ա­րա­րո­ւած

Եր­րորդ ա­րա­րո­ւած

Չոր­րորդ ա­րա­րո­ւած

Հին­գե­րորդ ա­րա­րո­ւած

Ծա­նօ­թագ­րու­թիւն

Յակոբ Մնձուրի

ՆԱԶԱՐ

Տրամ հինգ արարուածով

Հ­րա­տա­րա­կու­թեան պատ­րաս­տեց, ծանօթագրեց՝ Ար­թուր Անդ­րա­նի­կեան

Երկու խօսք

...գրողն իր խօսքն ա­սում է. նրա խօս­քի փո­խա­կեր­պում­նե­րի կա­րո­ղու­թիւ­նը մեզ­նից ան­կախ մենք զգում, վե­րապ­րում ենք, իսկ ե­թէ Մն­ձու­րին է՝ հաց­թու­խի, բեռ­նակ­րի, հա­մե­տա­գոր­ծի, ած­խա­վա­ճա­ռի, կե­րա­վա­ճա­ռի, ա­խո­ռա­պա­նի ա­նո­ւան տակ մեզ գրո­ղի իր ա­ռինք­նող ներ­կա­յու­թիւ­նը ներշն­չում, ստու­գա­պէս ապ­րեց­նում է իր հիմ­նած՝ մեզ պա­րու­րող, մեր շուրջ ծլար­ձա­կող աշ­խար­հով... ու­րեմն ոչ միայն մենք մեր ներ­կա­յի տէրն ենք, այ­լեւ ան­ցեա­լի տնօ­րի­նումն է մեզ վստա­հո­ւած...

Ու հարց­նում է գրո­ղը. «Կ­ռունկ, ուս­տի՞ կու գաս». հարցն ան­պա­տաս­խան չի մնում, որ­բե­ւայ­րի չի դե­գե­րում ­Հա­յոց աշ­խար­հից մէկ այլ աշ­խարհ: ­Հար­ցը հնչում է «փիւ­նի­կէն ա­ւե­լի փիւ­նիկ է հա­յը» հնչո­ղու­թեան նշա­նա­ռու­թեամբ եւ յա­րա­գո­յու­թեամբ,- գու­ցէ՝ հա­յա­գո­յու­թեամբ,- եւ կա­րող ու ի զօ­րու ենք այն սպա­ռե­լի հա­մա­րել: ­Բայց Մն­ձու­րու գրա­կա­նու­թիւ­նը,- պատ­մո­ւածք­ներ, դաշ­տան­կար­ներ, հայ­րե­նան­կար­ներ, հէ­քիաթ­ներ եւ այլն,- իբ­րեւ «ճշգրիտ քար­տե­զագ­րի» տե­ղայ­նաց­րած գրո­ղա­կան հա­ւաս­տիա­ցում­ներ՝ մեր ուղ­ղա­կի ըն­կար­ման մի­ջո­ցով ներ­դաշ­նակ­ւում են մեզ ան­ծա­նօթ ի­րա­կա­նու­թեան հետ, բնու­թեան ու բնաշ­խար­հի ի­րա­կան, հա­ւաս­տի ու հա­ւա­տի ներ­կա­յաց­մամբ՝ առ մեզ ուղ­ղո­ւած որ­դե­գիր կա­րօ­տը ան­խամ­րե­լի պա­հե­լով:

Ան­ցեա­լը՝ ներ­կա­յից,- իր ապ­րած ժա­մա­նա­կից եւ մեր ապ­րե­լիք ժա­մա­նա­կից,- տար­բա­ժա­նե­լու խնդիր ա­մե­նե­ւին չի ու­նե­ցել Մն­ձու­րի գրո­ղը, վկա­յա­բա­նը, ժա­մա­նա­կա­գի­րը: Ն­րա պա­տու­մը, պատ­մե­լու ինք­նա­պա­հանջ սկզբուն­քը «հաց ու­զե­լու պէս» սո­վո­րա­կան է ու նրբա­կիրթ, նրբա­բա­րոյ: ­Հա­ւատն առ ինքն իր ապ­րա­ծը՝ մեզ ապ­րեց­նո­ղը, ինք­նա­պա­հո­վու­թեան պէս մի բան է թո­ւա­ցել նրան: ­Նա, ով ճա­կա­տագ­րով է ըն­կա­լել, որ «գո­հու­նակ տրա­մադ­րու­թիւն­նե­րով կը կա­տա­րէ պաշ­տօ­նը»: ­Ման­կանց, ծե­րե­րի, կա­նանց /հա­յե­րի եւ այ­լազ­գի­նե­րի/ քայլ­քը, աշ­խա­տաո­ճը, առտ­նին կեանքն ու ընդ­հան­րա­պէս հո­գե­բա­նու­թիւ­նը՝ բնու­թեա­նը ներ­հիւ­սո­ւած, իր անբռ­նազ­բոս պա­տու­մի մթնո­լոր­տում է միայն զար­մանք ու ան­յու­սա­լի հիաց­մունք պատ­ճա­ռում: Ինք­զին­քը գրող չե­րե­ւա­կա­յե­լու ի՛նչ անմ­նա­ցորդ անճ­գու­թիւն է պէտք ու­նե­նալ, որ ակն­կա­լո­ւա­ծը ա­նակն­կալ ներ­կա­յաց­նե­լով՝ մար­դու եւ բնու­թեան հա­մե­րաշ­խու­թիւն տար­փո­ղել, լռա­խոհ եւ այն էլ սպի­տակ թղթի առ­ջեւ ծնրա­դիր ու եր­կիւ­ղա­լի: ­Նոյն կերպ պէտք է հե­տա­մուտ լի­նել ­Յա­կոբ Մն­ձու­րու գրա­կան ժա­ռան­գու­թեա­նը: «Գ­րողն աշ­խար­հում այն մարդն է, ով ա­մե­նից քիչ է հա­կո­ւած ի­մա­նա­լու, թէ ու­րիշ­ներն ինչ են ա­նո­ւա­նում իր գոր­ծը: /­Պոլ Վա­լե­րի/:

­Յա­կոբ Մն­ձու­րին ժա­մա­նակ չու­նե­ցաւ այս մա­սին խոր­հե­լու...

Ար­թուր Անդ­րա­նի­կեան

Գոր­ծո­ղու­թիւ­նը կը կա­տա­րո­ւի հա­րա­ւի գի­նե­ւէտ գա­ւա­ռի մը մէջ

Ա­րեգ – ո­րուն ա­մու­սի­նը տար­նե­րէ ի վեր բա­ցա­կայ

Նա­զար – Ա­րե­գի որ­դին

Յու­նար – Ա­րե­գի տա­րե­կից կին մը

­Ճամ­բորդ –Ա­րա­բա­կան տա­րա­զով ան­ծա­նօթ մը

Դա­նիէլ­պէկ – ­Հա­րուստ ա­ղա մը

­Թու­մաս­պէկ – ­Հա­րուստ ա­ղա մը

Սե­րուկ – ­Գիւ­ղա­ցի մը

­Մար­գար – ­Դա­նիէլ­պէ­կի ծա­ռան

Ե­ւա – ­Պա­ռաւ մը

­Շա­մի – Ա­րե­գի եղ­բօր աղ­ջի­կը

Ա­ռա­ջին ա­րա­րո­ւած

Ա­ռա­ջին տե­սա­րան

­Գիւ­ղին ծայ­րը տուն մը:

­Բո­լոր տու­նե­րուն նման հո­ղա­շէն ու միա­յարկ է: Ա­ռաջ­քը հո­ղա­պա­տե­րով բակ մը կայ, ու յար­դա­խառն կարմ­րո­րակ ծե­փով ծե­փո­ւած ըլ­լա­լուն՝ կարմ­րո­րակ գոյն մը ու­նի: Եր­դի­քը՝ տա­փա­րակ է ու ըն­դար­ձակ: ­Կեդ­րո­նը քա­րէ լող մը կայ ու մէկ ե­զեր­քը բու­խե­րիկ մը: Ե­տե­ւի կող­մը, տա­նը ան­մի­ջա­պէս կից, պար­տէզ է, ըն­կու­զե­նիի ու բար­տիի կար­գով ծա­ռե­րով:

­Տա­նը ա­ռաջ­քը պզտիկ հրա­պա­րակ մը կայ: Եր­կու ճամ­բա­ներ ի­րար կը խա­չա­ձե­ւեն հոդ, մէ­կը գիւ­ղին մէ­ջէն, միւ­սը պար­տէզ­նե­րուն ե­զեր­քէն:

Հ­րա­պա­րա­կի միւս կող­մը ար­տեր են: ­Բո­լորն ալ նոր ցա­նո­ւած ու վա­րո­ւած ըլ­լա­լով՝ դեռ չեն բու­սած: Ար­տե­րուն մէջ­տե­ղը մա­տու­ռի ե­րե­ւոյ­թով շէնք մը կը տես­նո­ւի: ­Գիւ­ղին աղ­բիւրն է: Իսկ ար­տե­րէն ան­դին, կար­գով բլուր­նե­րուն ե­րե­սին, գիւ­ղին կլոր կա­լե­րը կ’ե­րե­ւին:

Ե­ղա­նա­կը աշ­նա­նաս­կիզբ է, օ­դը տաք, ու գիւ­ղին միւս ծայ­րը տան մը մէջ հարս­նիք կայ:

­Տա­նը ա­ռաջ­քը կանգ­նած է Ա­րեգ: ­Դե­ղին թար­թիչ­նե­րով, դե­ղին ծա­մե­րով, շատ գե­ղա­նի կին մըն է: Ե­րե­սուն հինգ տա­րե­կան: ­Տե­ղա­կան պարզ ու կար­միր կտա­ւէ ու կա­նանչ գծե­րով էն­թա­րի մը հա­գած է, մին­չեւ կրունկ­նե­րը իջ­նող փէ­շե­րով, քովն­տի բա­ցո­ւածք­նե­րով, ո­րոնց­մէ կ’ե­րե­ւի նոյն­պէս մին­չեւ կրունկ­նե­րը իջ­նող կար­միր ներք­նա­վար­տի­քը: Վ­րա­յէն կա­պոյտ կտա­ւէ կարճ սալ­թա մը հա­գած է: Գ­լու­խը պարս­կա­կան գլխար­կի շատ նմա­նող ու խէ­ժե­րով կարծր կա­ղա­պա­րո­ւած սեւ ա­սո­ւիէ գլխարկ մը դրած է, մա­նի­շա­կա­գոյն լա­չակ մը վրա­յէն, որ գլխար­կին կէ­սը կը ծած­կէ ու ծնօ­տին ներ­քե­ւէն դառ­նա­լով կը հաս­նի թի­կուն­քին փռո­ւող ծա­մե­րուն կէ­սը: Ոտ­քե­րը տե­ղա­կան մոր­թէ կար­միր կօ­շիկ­ներ, ու մէջ­քին գօ­տի կա­պած է:

­Բա­կին սե­մին վրայ կը յայտ­նո­ւի տղան՝ ­Նա­զար: Արտ վա­րե­լու կ’եր­թայ: Ոտ­քե­րը տրեխ, ձեռ­քը եր­կայն մա­կան մը կայ: ­Մին­չեւ ծուն­կե­րը եր­կայն գուլ­պա­ներ քա­շած է: ­Բարձր հա­սա­կով, կար­միր այ­տե­րով պար­մա­նի մը, քսան տա­րե­կա­նի մօտ: ­Մին­չեւ սրունք­նե­րը հաս­նող, այ­րե­րու յա­տուկ կարճ փե­շե­րով, ու սպի­տակ գծե­րով կար­միր էն­թա­րի մը հա­գած է: Գ­լու­խը դրած է քրքու­մի գոյ­նով թա­ղի­քէ կո­նա­ձեւ ու բարձր գլխա­նոց մը, ծաղ­կեն­կար թաշ­կի­նակ մը պլո­րե­լով կա­պած ե­զեր­քին, ու ծայ­րը ու­սին ձգած, աջ ա­կան­ջին քո­վէն: Էն­թա­րիէն վրա­յէն սալ­թա հա­գած չէ, միայն գօ­տի մը կա­պած է, ո­րուն ծալ­քե­րէն, կուշ­տին, կ’ե­րե­ւին դա­նա­կի մը ու ատր­ճա­նա­կի մը զոյգ կո­թե­րը:

Ա­րեգ – ­Շուտ ը­րէ որ հաս­նիս, ­Նա­զար, եզ­նե­րը գա­ցին:

Նա­զար- /­Ջուր խմած ըլ­լա­լուն՝ ա­փո­վը շրթուն­քը կը սրբէ եւ ա­կանջ կուտայ հարս­նե­տան թմբու­կի ձայ­նե­րուն/: Այ­սօր տղա­քը գի­նին տո­ւին ու տո­ւին ­Գա­լոս պա­պա­յին: Ան ալ քա­նի տո­ւին խմեց, ետ չդար­ձուց:

Ա­րեգ – Չ­գի­նով­ցա՞ւ:

Նա­զար – ­Չէ: ­Բան մըն ալ չե­ղաւ: Մ­տիկ ը­րէ: Ի՜նչ ա­ղո­ւոր կը զար­նէ թմբու­կը: ­Մէկ հա­տիկ է ­Գա­լոս պա­պան թմբուկ զար­նե­լու մէջ: /­Նոյն պա­հուն հրա­զէ­նի յա­ջոր­դա­կան բազ­մա­թիւ պայ­թիւն­ներ կը լսո­ւին/: Լ­սե­ցի՞ր: Ո­րու՞ ատր­ճա­նա­կին ձայ­ներն են, գի­տե՞ս:

Ա­րեգ - Ո­րու՞նն է:

Նա­զար – Իմ ըն­կե­րոջս է, ­Պօ­ղո­սինն է: «Եր­կու հա­րիւր փամ­փուշտ պատ­րաս­տեր եմ Օ­նա­նին հարս­նի­քին հա­մար, բո­լորն ալ պի­տի հատց­նեմ» կ’ը­սէ ­Պօ­ղո­սը: Ք­սան հո­գի զէնք ար­ձա­կեն՝ ա­նոր ատր­ճա­նա­կին ձայ­նը յայտ­նի է:

/­Պահ մը կուռ, հիա­ցիկ ար­տա­յայ­տու­թիւ­նով/:

Այ­սօր դուն հարս­նե­տու­նը ըլ­լա­լու էիր:

Ա­րեգ – Ի՞նչ կար որ...

Նա­զար – ­Վա­րի գիւ­ղի տղա­քը ե­կեր էին:

Ա­րեգ – Ո­րո՞նք, շա­տո­ւո՞ր էին:

Նա­զար – Ն­շանն էր, ­Դա­նիէ­լը, ի­րենց ըն­կեր­նե­րը: ­Հարս­նիք էին ե­կեր: ­Բո­լորն ալ փամ­փուշտ­նե­րով, ատր­ճա­նակ­նե­րով: ­Սե­նեա­կին ճա­կա­տը մէկ կար­գի վրա քով քո­վի շա­րո­ւե­ցան նստան: Ն­շա­նին հետ խաղ­ցայ:

Ա­րեգ – ­Շատ խաղ­ցար կ’ե­րե­ւայ:

Նա­զար – ­Խո­ճա­պէ­կը խմեր, խմեր, հրա­ման կ’ը­ներ, որ Մկր­չը թուր խա­ղի ե­ղա­նա­կը զար­նէր: Ին­ծի ալ ­Նա­զար, քեզ տես­նեմ, ե­լիր, Ն­շա­նին հետ խաղ­ցիր, իս չխպնցնես: ­Թու­րե­րը քա­շե­ցինք, ե­լանք դէմ դի­մաց խաղ­ցանք: Ես խելքս տո­ւի խա­ղին, թու­րը այն­պէս կը խաղց­նէի, Ն­շա­նին կուրծ­քին կը դնէի, ետ կը քա­շէի ու բո­լոր­տիքս մարդ չէի տես­ներ: Ետքն ալ ­Գե­տանկ­ցոնց պա­րը խաղ­ցանք: Ուր է գի­տե՞ս, ան­ցած տա­րի ­Գե­տակ­ցոնց տղա­քը Աս­տո­ւա­ծա­մօր վան­քը խաղ­ցան ու մե­զի ալ սով­րե­ցու­ցին: ­Դէմ դի­մաց կայ­նե­լով, ե­րեք չա­փի վրայ ոտք շար­ժե­լով, մօ­տե­նա­լով, ծուն­կի գա­լով, ծափ զար­նե­լով, նո­րէն ե­րեք չա­փի վրայ ետ ետ քա­շո­ւե­լով: Ի՞նչ ը­նեմ: Չ­թո­ղու­ցիր որ մին­չեւ ետ­քը մնա­յի, ախ քե­զի...:

Ա­րեգ – Ի՞նչ­պէս ը­նէի, ­Նա­զար, ես կ’ու­զէի՞:

Նա­զար- /Դժ­գոհ շեշ­տով/ ­Մարդ չմնաց ե­տե­ւէս ղրկե­ցիր. «­Նա­զար, մայրդ քեզ կը կան­չէ, ­Նա­զար, մայրդ քեզ կ’ու­զէ, թող տուն գայ»:

Ա­րեգ – Ես ալ չէի ու­զեր ա­ղի-լե­ղի ը­նել ու­րա­խու­թիւնդ: ­Մե­րի­նը քիչ է ը­սե­լով, ու­րի­շին բա­ժին ջուրն ալ փոխ ա­ռինք, ար­տը ջրե­ցինք: ­Հի­մա ի՞նչ պի­տի ը­նենք որ չեր­թանք, դուն ը­սէ:

Նա­զար – Տ­ղա­քը քա­նի՜ ան­գամ ը­սին. «­Նա­զար, մի եր­թար»: ­Հա­պա Օ­հա՞­նը. «Որ հարս­նիքս ձգես ու եր­թաս, ­Նա­զար, շատ պի­տի ցա­ւիմ քե­նէ, գիտ­ցած ե­ղիր»: /­Պահ մը կը լռէ/: Ես քե­զի այն ա­տե­նը ը­սի թէ՝ Ու­ռե­նի­քի ար­տը ջրենք, թող հի­մակ Ա­ռու­տա­կի­նը մնայ: Ո­ռե­նի­քի­նը պզտիկ է, շուտ կ’ըլ­լայ:

Ա­րեգ – ­Ճիշդ ես, ը­սիր: Ալ ե­ղաւ: Ես ալ ը­սի թէ մեծ ար­տը ջրենք, որ կոտ մը ցո­րեն ա­ւե­լի ցա­նենք: ­Կա­նուխ ցա­նին բեր­քը ու­րիշ է: Առ­ջի գա­ռին գառ չի հաս­նիր: ­Հի­մա ջրե­ցինք, ցա­նե­ցինք, սերմն­ցուն ար­տին ե­րեսն է, որ չեր­թանք, չվա­րենք, վնա­սը մերն է: Օ­դը տաք է, հո­ղը կը չոր­նայ, սերմն­ցուն չեն թո­ղուր, մրջիւն­ներն ու թռչուն­նե­րը կը կրեն:

Նա­զար – ­Հարս­նի­քը ան­համ ը­նե­լէն ետ­քը...:

Ա­րեգ – ­Դուն այ­սօր գնա, ցա­նո­ւա­ծը վա­րէ, ես որ գի­տեմ՝ դուն մին­չեւ ի­րի­կուն կը լմնցնես: Ես վա­ղը քեզ հարս­նառ կը ղրկեմ: ­Բուն հարս­նի­քը վա­ղո­ւը­նէ կը սկսի. ­Դեռ ե­րեք օր հարս­նիք կայ, գնա ու գնա, պա­լաս:

Նա­զար - /­Տե­ղի տա­լով/ ­Շա՜տ ա­ղէկ, կ’եր­թամ: ­Մի­նակ թէ վաղ առ­տու, որ հարս­նառ եր­թամ, ձի կ’ու­զեմ: Տ­ղա­քը բո­լո­րը ձիա­ւոր պի­տի ըլ­լան, ես մէ­ջեր­նին քա­լե­լով հարս­նառ չեմ եր­թար: Տ­ղա­քը վա­րի գե­ղին ա­ռաջ­քը ձի պի­տի խաղց­նեն, պի­տի խա­ղան, ես ա­ռանց ձիու չեմ եր­թար, գիտ­ցած ըլ­լաս, ձի պի­տի գտնես ին­ծի:

Ա­րեգ – Ո­րու՞ ձին ու­զենք, հո­գիս:

Նա­զար – ­Շա­մի քոյրս ը­սաւ թէ՝ թող հօր­քուրս ­Վար­դենց ձին ու­զէ. ­Դա­նիէլ­պէ­կենց ալ թամ­բը: Ա­նոնք եր­կու հատ ու­նին, կուտան:

Ա­րեգ – Ա­ղէկ, ա­ղէկ, կ’եր­թամ կ’ու­զեմ, կ’առ­նեմ, վա­ղը ես քեզ ձիով կը ղրկեմ: ­Դուն շուտ ը­րէ ու գնա, եզ­նե­րը ճամ­բան ին­կան գա­ցին, կը մո­լո­րին, ետ­քը ժուռ կուգաս:

Նա­զար – Ա­նոնք չեն մո­լո­րիր, շի­տակ կ’եր­թան. /­Նոյն պա­հուն թմբու­կին ձայ­նե­րը ա­ւե­լի յստակ կը դառ­նան, զուռ­նա­յի ե­ղա­նակ մը կ’ըն­կե­րա­նայ. Մ­տիկ ը­նե­լով/ ­Հարս­նե­տան եր­դի­քը ե­լեր են տղա­քը: Ա­կանջ դիր. թեւ խաղ կը խա­ղան: ­Հի­մա թե­ւեր­նին ի­րար ու­սի վրայ, ու­րախ-ու­րախ, շուտ շուտ, ինչ­պէ՜ս կը դառ­նան ու կը խա­ղան, հէ՜յ, եր­նէ՜կ ա­նոնց... /­Հիա­ցու­մով կւ ­բա­ցա­կան­չէ, ու մա­կա­նը ձեռ­քը կը մեկ­նի/:

Երկ­րորդ տե­սա­րան

­Գիւ­ղա­մէ­ջի փո­ղո­ցէն կուժ մը շա­լա­կը ­Յու­նա­րը կու գայ: Եր­կայն դէմ­քով, բարձր հա­սա­կով կին մըն է. Ա­րե­գին տա­րե­կից: ­Հարս­նե­ւոր ըլ­լա­լուն՝ ճոխ հա­գո­ւած է: Ար­ծաթ ե­րիզ­նե­րով կար­միր թան­կա­գին կեր­պա­սէ էն­թա­րի, վրա­յէն նոյն­պէս ար­ծաթ ե­րիզ­նե­րով կար­միր ա­սո­ւիէ սալ­թա: ­Փէ­շե­րուն քովն­տի բա­ցո­ւածք­նե­րէն կ’ե­րե­ւի ներք­նա­վար­տի­քը, նոյն­պէս ծան­րա­գին հիւ­սո­ւա­ծե­ղէ­նէ ու ար­ծաթ ե­րիզ­նե­րով: Գլ­խին սեւ գլխարկ դրած է, կարծր ու կա­ղա­պա­րո­ւած, ար­ծաթ փուն­ջե­րով գու­նա­գեղ լա­չակ մը կը կրէ ա­նոր վրա­յէն: Ոտ­քե­րը տե­ղա­կան կար­միր մոր­թէ կօ­շիկ­ներ, մէջ­քին փայլփ­լուն գօ­տիին ծալ­քե­րէն հմա­յե­կա­ձեւ թաշ­կի­նա­կի մը ծայ­րը դուրս ձգած:

­Տա­նը ա­ռաջ­քը Ա­րե­գը տես­նե­լով կը մօ­տե­նայ, կը կե­նայ, կա­նանց տե­ղա­կան բա­րե­ւե­լու ձե­ւով աջ ձեռ­քին բթա­մա­տը, ցու­ցա­մատն ու միջ­նա­մա­տը կ’ամ­փո­փէ, կը դնէ Ա­րե­գին ձեռ­քին վրայ, յե­տոյ բաժ­նե­լով իր շուր­թին կը տա­նի: Եր­կու ան­գամ կը կրկնէ այս ա­րա­րո­ղու­թիւ­նը:

Յու­նար – ­Բա­րի լուս, Ա­րեգ քու­րուկ:

Ա­րեգ - Աստ­ծու բա­րին, քու­րուկ, բա­րին աղ­բօրս ու աղ­բո­րոր­դոցս ա­րե­ւուն, բա­րի ե­կար:

Յու­նար –Ադ ի՞նչ է, մայր ու տղայ կը խօ­սէիք:

Ա­րեգ – Ի՞նչ ը­նեմ, ­Նա­զա­րը ար­տը ղրկե­ցի: Ա­ռու­տա­կի մեծ ար­տը ջրեր էինք, մեր ջու­րը չօգ­տեց ­Քա­րամ մօ­րը բա­ժինն ալ ա­ռինք, լմնցու­ցինք: Առ­ջի օր կէ­սը վա­րե­ցինք, կէ­սը մնաց, սերմն­ցուն ալ մաս մը տեղ ցա­նո­ւած կը կե­նար, ղրկե­ցի որ եր­թայ վա­րէ ու գայ: Ետ­քը հո­ղը կը չոր­նայ, ա­րօր չի բա­նիր, սերմն­ցուն ալ մրջիւն­ներ կը կրեն:

Յու­նար - Ի՞նչ ը­նես, ան որ ցա­ներ ես պի­տի վա­րես, վնա­սը ո­րու՞ է, քու­րուկս:

Ա­րեգ – Ա­նանկ է, քու­րուկ: /­Պահ մը լռե­լով/: ­Դու՞ն ուր այդ­պէս, հարս­նիքդ ձգեր ես ու ե­լեր աղ­բիւ­րը կ’եր­թաս: ­Դուն ա­մե­նէն մօտն ես ­Խօ­ճա­պէ­կենց: Ու­րիշ­նե­րը մէկ կող­մէն ազ­գա­կան են, դուն թէ կես­րոջդ կող­մէն, թէ մա­րանցդ կող­մէն: