Het Eiland Schiermonnikoog en Zijne Bewoners E-Book

Francis Allan

• Herausgeber: DigiCat
• Kategorie: Lebensstil
• Sprache: Niederländisch
• Veröffentlichungsjahr: 2023

Beschreibung

Het boek 'Het Eiland Schiermonnikoog en Zijne Bewoners' geschreven door Francis Allan is een diepgaande verkenning van de fascinerende geschiedenis, cultuur en bewoners van het eiland Schiermonnikoog. Allan's literaire stijl is meeslepend en gedetailleerd, waarbij hij gebruik maakt van historische documenten en persoonlijke observaties om een levendig beeld van het eiland te schetsen. Het boek geeft niet alleen inzicht in de geografische kenmerken van Schiermonnikoog, maar ook in de levensstijl en tradities van zijn inwoners. Dit werk van Allan past goed binnen de traditie van Nederlandse literatuur die zich richt op lokale geschiedenis en cultureel erfgoed. Francis Allan, een gerenommeerde historicus en schrijver, heeft waarschijnlijk dit boek geschreven vanuit zijn passie voor lokale geschiedenis en zijn interesse in de unieke gemeenschappen die Nederland rijk is. Zijn grondige onderzoek en diepgaande kennis van het onderwerp zijn duidelijk terug te zien in elke pagina van het boek. Ik zou 'Het Eiland Schiermonnikoog en Zijne Bewoners' ten zeerste aanbevelen aan lezers die geïnteresseerd zijn in Nederlandse geschiedenis, cultureel erfgoed en de unieke dynamiek van eilandgemeenschappen. Dit boek biedt een boeiende en educatieve reis naar een van de verborgen parels van Nederland.

Leseprobe

Francis Allan

Het Eiland Schiermonnikoog en Zijne Bewoners

 

EAN 8596547477242

DigiCat, 2023 Contact: [email protected]

Inhoudsopgave

VOORWOORD.

EXTRACT UIT DE

VERKLARING DER TEEKENS VOORKOMENDE OP HET KAARTJE VAN SCHIERMONNIKOOG.

HET EILAND SCHIERMONNIKOOG

EN ZIJNE BEWONERS,

GESCHETST DOORF. ALLAN.

Met eene Kaart. AMSTERDAM, WEIJTINGH & VAN DER HAART.1856.

VOORWOORD.

Inhoudsopgave

Het was naar aanleiding van eenige door mij geschreven werkjes, over sommige Noord-Hollandsche Eilanden, dat ik door eenige mijner vrienden en betrekkingen, (geboren Schiermonnikoogers) op wier vriendschap ik hoogen prijs stel, werd aangezocht, om ook van hun eilandiets te geven. Rekenende op hunne belofte, om, zoo veel in hun vermogen was, mij met hunne inlichtingen ter zijde te zullen staan, zette ik mij neder ter vervaardiging van het Werkje, dat ik hierbij, mijnen Landgenooten in het algemeen, en den Schiermonnikoogers in het bijzonder, met bescheidenheid aanbiede.

Terwijl ik tevens mijnen dank betuig aan die allen, welke mij met hunne inlichtingen wel hebben willen dienen.

Moge het vele lezers vinden!

Eiland Marken, F. Allan. den 1 Febr. 1856.

HET EILAND SCHIERMONNIKOOG EN ZIJNE BEWONERS.

Inhoudsopgave

Het in zoo vele opzigten belangrijke eiland Schiermonnikoog, dat inzonderheid door de geheel eigenaardige taal der bewoners, zich van de overige Nederlandsche dialecten onderscheidt, maakt tegenwoordig eene der grietenijen van de provincie Friesland uit, en behoort als zoodanig, tot het ArrondissementLeeuwarden, KantonDockum.

Ten Noorden omspoeld door de Noordzee, en ten Oosten door de Lauwer, is het ten Zuiden begrensd door de Wadden, en ten Westen door de uitwatering van de Hunse, welke het Groninger-Diep wordt geheeten. Dit water loopt, na zijne zamenvloeijing met de mondingen der Dockumer-Nieuwezijlen (de Ecumazijl en Munnekezijl,) bij Oostmahorn, door het zoogenoemde Friesche-Gat, tusschen de Friesche kust en dit eiland, in de Noordzee.—

De gemiddelde diepte van dit zeegat, dat vooral door zijnen sterken stroom, bij den zeeman bekend is, bedraagt 18–36 voeten. De stroom heeft te dezer plaats zulk eene groote kracht, dat men er, zelfs gedurende de strengste winters, geen ijs aantreft. Dit is echter niet het geval aan het andere einde van het eiland. De ruimte van dáár tot aan de vaste kust der provincie Groningen, bestaat geheel uit Wadden en Zandvlakten, die bij gewone weêrsgesteldheid, met laag water of ebbe, telkenreize, bijna geheel en al droog vallen; ja, meermaals zoude men, door den nood gedreven, aan deze zijde, den overtogt naar den vasten wal, te voet kunnen ondernemen.—Men maakt echter van deze, altijd zeer gewaagde gelegenheid, om het eiland te verlaten, geen gebruik; naardien niet alleen de afstand groot, maar ook, omdat de grond op sommige plaatsen zeer los en moerassig is.—Gedurende strenge winters en aanhoudende koude, bedient men zich van het ijs, om den vasten wal te naderen.—

De geographische ligging van Schiermonnikoog, Is 53°, 28′, 47″ N.B., en bijna 23½° O.L.—; de afstand van de Friesche kust 1½ uur, van de Groninger kust en van het eiland Ameland 3 uur.

Omtrent den naamsoorsprong van Schiermonnikoog bestaat verschil van gevoelen. Naar sommiger meening zou dit eiland zijnen naam gekregen hebben van zekere monnik-orde of konvent, tot welks toenmalige bezittingen het behoorde. Het is echter niet genoegzaam zeker, of deze monniken, hun verblijf hebben gehouden in een, op het eiland toenmalig aanwezig klooster, dan wel in een ander gewijd gebouw, ergens elders in Friesland.—Welligt, dat Schiermonnikoog eenen eigendom heeft uitgemaakt van de rijke kloosters Lidlum en Ludingakerk;—van dezen althans, is het bekend, dat derzelver bewoners, ter voldoening aan hunne schraapzucht, veel in het noordelijk gedeelte der tegenwoordige Zuiderzee, en de Wadden, hebben verrigt, dat naderhand ook op de gesteldheid van de noordelijke eilanden grooten invloed heeft uitgeoefend.—Zoo is het bekend, dat zij eene doorgraving lieten maken, in die strook lands, waaruit in lateren tijd de eilanden Vlieland en Terschelling zijn ontstaan, terwijl de AbtGerhardus, van Lidlum, in de nabijheid van Terschelling, zijnen lusthof had. De naam daarvan, is nog aanwezig in de zandplaat de Abt, bij laatstgemeld eiland, terwijl van de groote uitgestrektheid lands, waarvan de Grind nog overig is gebleven, bijna niet meer dan den naam bekend is. En toch, de Grind was eens eene hoogst belangrijke plaats, waar een der Abten zelfs eene school voor de hoogere wetenschappen had gesticht.—Ook is het bekend, dat de kloosterbroeders eene gracht lieten graven van Harlingen naar de Grind, welke thans nog het grootscheeps vaarwater uitmaakt, en de Harlinger Jetting, (uitwatering, gieting) geheeten wordt.—Van de eertijds groote dorpen Westerbierum en Dijkshorne, zijn niet de minste sporen meer zigtbaar; terwijl evenzoo de voornaamste bezittingen van de aanzienlijke geslachten der Harmana’s, Harlinga’s en Haltema’s, in de diepte bedolven zijn.

Oudtijds werd het eiland Monnikoog genoemd, waarschijnlijk eene afleiding of verbastering van het Latijnsche Monicoga, waarbij later het woorde Schier of Scheer gevoegd is, omtrent welks beteekenis verschillende meeningen bestaan. Volgens sommigen komt het woordje Schier af van de Schiere, d. i. grijze of graauwe mantels en kappen, welke de kloosterlingen zouden gedragen hebben. Is dit gevoelen, waarmede wij geheel instemmen, waar, dan volgt daaruit ook, dat er veel waarschijnlijkheid bestaat voor de meening, dat op het eiland zelve, en dus niet daar buiten, een klooster gestaan hebbe.—