Składnostne hrónčka E-Book

• Herausgeber: Domowina-Verlag GmbH
• Kategorie: Poesie und Drama
• Sprache: Deutsch

Seitenzahl: 65

Veröffentlichungsjahr: 2024

Beschreibung

Narod dźěsća, šulski zastup, dźeń maćerje, narodniny, kwas, jubileje a skónčnje žarowanje – w žiwjenju mamy wjele składnosćow, ke kotrymž chcemy swojim lubym gratulować, so jim dźakować chiba jich tróštować. Prawe słowa namakać pak njeje přeco lochko. Předležacy bohaty wuběr hrónčkow a basnjow ma tutomu brachej wotpomhać. Njech so w kóždym serbskim domje často a rady wužiwa.

Leseprobe

Składnostne hrónčka

Ludowe nakładnistwo Domowina

Zestajiła Silwija Wjeńcyna

ISBN 978-3-7420-2509-8

1. nakład 2023

© Domowina-Verlag GmbH

Ludowe nakładnistwo Domowina

Budyšin 2023

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje so wot Załožby za serbski lud, kotraž dóstawa lětnje přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Lektorat: Weronika Žurowa

Wigneta: Isa Bryccyna

e-book: Kristin Neumann

www.domowina-verlag.de

Wobsah

Do kolebki

Z pestowarnje do šule

Do žiwjenja

Słowa dzaka

Zwjazk lubosce

K zelenemu kwasej

K slebornemu kwasej

K złotemu kwasej

K narodninam

K jubilejnym narodninam

K pokojenju

Zběrce na puć

W Serbach pěstujemy zabawne wašnje přednjesenja basnjow a myslow k wšelakim składnosćam žiwjenja. A tajkich składnosćow je w našich swójbach a přećelskich kruhach nadosć.

W našim materielnje přesyćenym swěće je za mnje wosobinsce derje wupytane abo přemyslene słowo na karće abo přednjesene hrónčko abo baseń najdrohotniši dar, nic jenož na swjedźenju, ale tež jako překwapjenka wšědny dźeń. Zo zamóžu lubeho čłowjeka ze słowami počesćić, to nazhonich hižo jara zahe. Dopominam so, kak sym jako tróšku starše dźěćo w hižo wotpřimanej žołtej knize »Łónčko hrónčkow«, kotruž je monsignore Měrćin Salowski swój čas zestajał, za wotpowědnej basnju za kwas abo jubilejne narodniny pytała, zo bych ju přednjesć móhła. Zwjetša sym namakanu baseń mojemu zaměrej tróšku přiměriła, mjeno abo městnosć změniła, ju skrótšiła. Tale woblubowana kniha pak je dawno wupředata. Tuž bě načasu nowu zběrku zestajić. Nimo znatych, hišće derje do našeho časa so hodźacych basnjow z »Łónčka hrónčkow« jewja so tu nowe twórby z pjera načasnych awtorkow a awtorow. Mnohe buchu hižo na druhich městnach wozjewjene. Kniha wobsahuje hrónčka a basnje k wšelakim swjedźenjam a podawkam našeho žiwjenja wot naroda hač k smjerći. Na kóncu

knihi je městno za dalše twórby, kiž móžeće tam po swojim dobrozdaću a potrjebje zapisać. Dźakuju so wšitkim, kiž su swoje dźěła za tule zběrku přewostajili a tak za přichodne swjedźenje a schadźowanja zajimowanym recitatoram swoje mysle jako drohotny dar do rukow dali.

Silwija Wjeńcyna

Do kolebki

Z twojej ručku

Widźomnje nas wobdawaja

z ručku dźěsća Bože dźiwy;

a hdyž k njej so přidruža

w dalšich lětach žiwjenja

ruki słabe, ruki sylne,

ruki sprawne abo mylne:

Njech tu twoju ručku, dźěćo,

lubosć stajnje wobdawa,

a dóńt budź jej stajnje miły!

Jan Skala

Spěwčk do kolebki

Hišće, naš lubuško, w kolebce ležiš,

ale ty tola žno napřećo běžišwjeselu swojom a swojom horju.

Změješ tež zbožo na žiwjenja morju?

Zańdźeleš swojej tak luboznej wóčce.

Kajke juž stupaja wobrazki w hłójčce?

Kajke tam myslički prěnje juž hraja?

Kajke tam sonički rjane so saja?

Wjele drje spinkaš, nož z ručkomaj łójiš

hrajki, a hrody sej zboža ty trojiš.

Bórze sej našćipaš róži na łučce,

pisany kwěćel sej ponjeseš w ručce.

Zawěškow tysac drje před tobu wisa,

dóńt so twój hižo we hwězdach pisa.

Staršiske přeća hač dobudu mjasa?

Dočaka maćerka twojeho kwasa?

Dźěćatko rjane a lube, spjace,Božich dźiwow ty wočakowace!

Žohnowane njech su wšě pućiki twoje!

Jandźel twój wzmi će pod křidła swoje!

Józef Nowak

Wot nětka wšo hinak

Wot nětka su nocy njeměrniše,

wot nětka su toboły połniše,

wot nětka zańdźe čas spěšnišo,

wot nětka płokać maš husćišo.

Wot nětka hrěje so ći wutroba,

wot nětka zbožo so smějkota,

wot nětka sy mać dźakowna,

wot nětka ničo rjeńšeho njedawa.

Silwija Wjeńcyna

Zbožo do kolebki

Cunjo ptački fifola rjanu nowosć do kraja.

Narodźiła dźowčička je so wamaj šikwana.

Wjele zboža, strowotu waju swójbje wupřeju. Njech je přichod wulkotny,bjez starosćow darjeny.

Silwija Wjeńcyna

Młodej maćeri

Što so hiba w kolebce?

Tam so něšto čumpaše.

Dźěćatko so posměwa,ze zbožom će wobdawa.

Wutroba ći pukota, z lubosću će wohrěwa.

Maćerna to lubosć je,kiž je wobohaćenje.

Cyłe twoje žiwjenje njech je tute začuće

zakład twojich rozsudow,

namakaj w nim swój schow.

Silwija Wjeńcyna

Serbskej maćeri

Serbska mać być – to rěka ćežku słužbu na so wzać:

Serbski dom a serbsku swójbu

našom ludej wuchować!

Tysacy před tobu, serbska maći,

su tule słužbu na so wzali:

Wótcow herbstwo swojim dźěćom přepodali.

Njewzdaj ty so, serbska maći,

tutoh wulkoh nadawka.Haj jón dale jako swěrna našich dźěći wučerka!

Hlej, twoje skutki rozsudźa

přichod našoh naroda:

Wuchowaj nam rěč a narod swěru,

kaž tež našu drohu wěru!

Pawoł Krječmar

Ke křćeńcy

Dźens ty, dźěćo čłowječe, dźěćo Bože bu.Božeje tuž maćerje dźerž so stajnje tu!Boži jandźel powjedźe do Božeho raja će.

Michał Nawka

W křestničce słuž horliwje

Chrystej kralej na swěće,

zo by w jeho kralestwje

dóstał městno na wěčne!

Michał Nawka

Z wody a Ducha Swjateho

dźens sy narodźiło so.

Za so Bóh će stworił je a za dźěćo přijał će.

Dźerž so jeho, njećěkaj!

Wón ći dari wěčny raj.

Michał Nawka

Z pestowarnje do šule

Božemje

Bórze póńdu do šule.

Wam dźens praju božemje.

Rjany čas ja mějach tu,

lubje so wam dźakuju.

Silwija Wjeńcyna

Z pěstowarnje

Prěnje moje kročele

běchu hišće njewěste.

Kubłarka mje wjedźeše.

Kak so barbjenčk dźeržeše,

abo rjećazk ličeše?

Kubłarka mi pomhaše.

Jako mějach mjerzanje,

nawuknych tež wodaće.

Kubłarka tróšt dawaše.

Serbske słowo klinčeše.

Bajka, spěwčk mje jimaše.

Kubłarka mje wučeše.

Tola nětko póńdu ja

dalši krok do žiwjenja.

Kubłarce dźak zwostawa.

Silwija Wjeńcyna

Božemje pěstowarni

Holca:

Do šule so hotuju,

pěstowarnju wopušću.

Skoro wšědnje widźała

sy mje, luba kubłarka.

Wšitcy:

Rady smy sej hrajkali,

mjenje rady wuknyli.

Na bajki smy słuchali,

rjane spěwčki spěwali.

Hólc:

Druhdy pak sy dyrbjała

swarjeć, luba kubłarka;

hdyž smy wótře škrěčeli,

mjez sobu so wadźili.

Holca:

Potom njejsy swarjeła,

ale lubje spytała

wšitko zaso wurunać –

puć nam prawy pokazać.

Hólc:

Nawuknyli derje smy,

kak so prawje zdrasćimy.

Sport pak běše najrjeńši,

běhali smy, skakali.

Wšitcy:

Bjez hrajkow nětk póńdźemy

wšitcy rady do šule.

Tak tam dale wuknjemy,

kaž nas kubłała sy ty.

Angela Langerowa

Přeprošenje na šulski zastup

Skónčnje je tak daloko,

z njesćerpnosću kónc nětk jo.

Naju dźěćo narostło,

hoberske je wjeselo.

Smě wot nětka hić do šule

a wuknyć pilnje, wjesele.

To za naju je přičina,

zo budźe mała hosćina,

na kotruž sće wy prošeni,

lubi naši přiwuzni.

Sabina Žurowa

Do šule

Do šule ja nětko du,

tam prawje wjele wuknyć chcu:

pisać, ličić, molować,

čitać a tež rejować,

snano spěwać we chórje.

To wobradźa mi wjesele.

Monika Kochowa

Póńdu do šule

Kak so hižo wjeselu,

do šule nětk zastupju.

Budu wuknyć, kedźbować,

bórze wšitke ličby znać.

Rjanu nowu tobołu

za wučbu mam hotowu:

wołojnik a barbjenčki,

pjelnjak, knihi, zešiwki.

Wšo je rjenje w porjadku,

štož ja trjebam za wučbu.

Posłuchać chcu wučerku,

kaž přec doma maćerku.

Hańža Winarjec

Prěni króć do šule

Dołho dosć mi trało je,

nětko póńdu do šule.

Na šulu so wjeselu,

w šuli wjele nawuknu.

Ja drje někak powědam,

ale ničo nječitam.

Swoje porsty zliču snadź,

ale dyrbju wjace znać.

Mojej ruce strowej stej,

ale pisać njem'žetej.

Za lěto wam pokazam,

što ja hižo dokonjam!

Michał Nawka

Swjedźenske powitanje

Dźens na našim swjedźenju

wšěch, kiž přichwatali su,

wutrobnje tu witamy.

Što wam rjane skićimy?

Spěwčki, basnje słyšiće,

rejki naše widźiće.

Samo hru dźens chcemy hrać:

Kopańcu? – Ně, bajku bać.

Wšo smy za was nawukli,

budźće z nami wjeseli.

Wokřewjacu hodźinku

přejemy wam wšitkim tu!

Hańža Winarjec

Našim nowačkam

Do šule k nam witajće

dźensa, lube maćerje!

Nowačkow sće přiwjedłe

do našeje kubłarnje.

Na šulu so wjesela

naše małe dźěćatka.

Su drje hišće bojazne,

a tola tež hordozne.

Nětk wam budźe maćerka

waša knjeni wučerka;

pomhać wam a wučić was

na swěće lud lubować.

W šuli přec je witane

dźěćo pilne, posłušne:

Wuknje čitać, ličbować,

pisać, spěwać, rysować.

Na puć nowy přejemy

zbožo, wuspěch, wjesele.

W šulskich lětach hromadźće

grat za swoje žiwjenje.

Marja Brězanowa

Naša wučerka

Naša luba wučerka

w šuli nas wšěch rady ma.

Wuči pisać, ličbować,

čitać, spěwać, molować.

Naša luba wučerka

z nami je kaž maćerka.

My jej radosć činimy,

pilnje wšědnje wuknjemy.

Hańža Winarjec

Do šule

Cokorowa tita

do šule mje wita.

Wučerka přećelna

mi ju dźens podawa.

Wučbnicy pisane

widźu tu na ławce.

Čitać a ličić chcu,

to w šuli nawuknu.

Knihi a zešiwki

wozmu sej do ruki.

A z połnej tobołu

domoj so nawróću.