Erhalten Sie Zugang zu diesem und mehr als 300000 Büchern ab EUR 5,99 monatlich.
Oh Wat för Vertellsels Geschichten, Brauchtümer und Rezepte aus Ostfriesland auf Platt- und Hochdeutsch. Die tolle Geschenk Idee für alle Plattleser- und nicht Ostfriesen für Jung und Alt. (Auch für Kinder geeignet). Lernen Sie Ostfriesische Brauchtümer kennen! Leckere alte Ostfriesische Rezepte auf Platt- und Hochdeutsch. Schöne Bilder aus Ostfriesland. 7 Ostfriesische Brauchtümer 46 Ostfriesische Rezepte 130 Geschichten auf Platt- und Hochdeutsch
Sie lesen das E-Book in den Legimi-Apps auf:
Seitenzahl: 404
Veröffentlichungsjahr: 2021
Das E-Book (TTS) können Sie hören im Abo „Legimi Premium” in Legimi-Apps auf:
Oh wat för Vertellsels
Vorwort Moin aus Ostfriesland und danke, dass Sie dieses Buch „Oh wat för Vertellsels“ erworben haben. Alte ostfriesische Rezepte zu kochen, verbunden mit Geschichten auf Platt- und Hochdeutsch, ist immer ein tolles und sehr leckeres Erlebnis. Das möchte ich auch an die junge ostfriesische Generation weitergeben. Viele lieben es, wenn Oma gekocht hat. Ich denke an die vielen Urlaubsgäste, die nach Ostfriesland kommen, und die während ihres Urlaubs die ostfriesische Küche kennen- und schätzen gelernt haben. Nehmen Sie ein Stück Ostfriesland mit nach Hause. Lernen Sie 7 ostfriesische Brauchtümer kennen. 46 ostfriesische Rezepte zum Nachkochen.130 Geschichten. Genießen Sie schöne Bilder aus Ostfriesland. Nebenbei können Sie auch ein wenig Platt lernen für Ihren nächsten Ostfriesland-Urlaub. Ich wünsche Ihnen viel Spaß beim Lesen und Nachkochen. Frank Noever aus dem schönen Ihlow in Ostfriesland. (Hrsg.)
ISBN:978-3-9821136-4-71. Auflage 202, © 2021 Frano-Verlag, Ihlow/Ostfriesland
Titelgestaltung: Frank Noever, Fa. Frano-Systems, Ihlow/Ostfriesland
Das vorliegende Buch, einschließlich aller seiner Teile, ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung ist ohne schriftliche Zustimmung des Verlages unzulässig. Die Erzählungen sind frei erfunden. Ähnlichkeiten mit wirklichen Personen oder tatsächlichen Ereignissen sind nicht beabsichtigt und somit rein zufällig. Die unterschiedliche Apostroph-Darstellung ist drucktechnisch bedingt.
E-Mail: [email protected] Internet: www.frano-verlag.de . Alle Rechte vorbehalten
Inhalt: Geschichten Plattdeutsch
4 Braden Tuffels
5 Mit Mettwurst na Amerika
6 Omas achtzigste Gebursdag
7 Twee plus
8 Wuddels up d' Güntsied
9 Mimi hör Wiehnachten
11 En Maandag up de Sünnensied
12 Monika
12 Up Böskupp
12 Tulpomanie
13 Vörnehm
14 Anscheten
15 Dat Klemmholt
16 Göttin
16 Fontana
17 De Kufferkeerl
18 Krüzfahrt
21 Maifier
22 Roodkappke
23 Wiehnachtsmarkt
24 Besinnelke Wiehnachtstied
26 Boken lesen maakt slau
27 Du büst ja slicht
28 Kakelnd Höhner up `t Rick
29 Nummer sess een an d‘ Snuut
29 Manuel un Jibbe
30 Neeitogang in de B-Jugend
31 Keen Spazeergang
32 Strandgespreck
33 Fieren bi McDonalds
34 Nümig Wichter
34 Kuffer in de Fluur
35 Wiehnachten, een Menüt
35 Zwei Märchenaugen
36 „Wiedergutmachung“
36 Wiehnachten för Wiehnachtsmann
38 Moder Maria
42 Dat Bildnis
45 De Leverke van Station Söven
46 De negentigste Buursdag
46 De Slüsenbaas
47 Mieghamels
49 Um dat een Woord
50 Sömmerleevde
51 De Gröönkohlkönink
52 Dat Wicht mit dat blonde Haar
52 Anglerlatain
53 Alfonso
54 Platt blieven
54 Wi wünsken uns ’n lüttje Katt
56 Hoogdütsk- Plattdütsk
56 Stina hett en Problem
57 Hövdgewinn up Schützenfest
58 Elk Ding hett twee Sieden
59 Dat slau Kanien
59 Van de Doden upstahn?
60 Wintergedanken
60 Windenergie
61 Corona hett uns vull unner d` Slagg.
61 He hett sien Lepel ovgeven
62 Dat Bild
62 De Rietstickmöhlen
63 Kunn dat so
64 Grööntüüg
65 Opa was Piraat
66 De söte Katt
66 Fründinnen
67 Groot Jung un lüttje Wicht
67 Bruudpadd
68 Dat is weer sowied
68 Kalingkalong – Kalongkaling – Mien Fründ Billi
69 Stinkematz-Döp un annern
69 Haast as Musik
70 Mien Noosi
70 Klaasohm up Börkum
70 Swieneree
71 Tee helpt
71 Wat up `t Konto un doch nix d`r up
72 Wenn dat nu brannen deit?
72 Wiehnachtskookjes
72 Anner Jahr word alls beter
73 Braadaal
74 Wor is Brummi?
74 Daar buten in de wiede Welt - Kanada
75 Dat gröttste Geschenk
75 Jier-Wekenenn
75 Middeweek de Darteihnste
76 Dat Blaue van d` Himmel
76 November - Dezember
77 De dicke fette Pannkook
Inhalt: Brauchtum
7 Osterfeuer (Paaskefüür)
28 Verknobeln
37 Brauchtum: Bogenmachen
40 Tee trinken
48 Feier zur Geburt eines Kindes
50 Feier zur Geburt eines Kindes
55 Brauchtum: Eiertrüllen/Eiersmieten (Eierrollen/Eierwerfen)
82 Brauchtum:
82 Das Besenwerfen (Bessensmieten
Inhalt: Rezepte
5 Braden Tuffels mit Granat
7 Knüppelkuchen
9 Grünkohl
11 Grünkohlsuppe
17 Kürbis süß-sauer
18 Karsenbrannwien (Kirschenbrantwein)
19 Gestdeeg för Stutenkeerls /Hefeteig für Stutenkerle
27 Stampsel
29 Labskaus
30 Stampt Wuddels - Möhreneintopf
31 Swwiensteertjes (Schweineschwänzchen)
35 Rum mit Bunk
37 Neujahrskuchen (Krüllkuchen)
38 Rezept: Ente in Sanddorn
39 Rheiderlanner Gröönkohlbrood / Rheiderländer Grünkohlbrot
41 Speckendicken
43 Oostfreesentort - Ostfriesentorte
47 Graue Erbsensuppe - Grauartsopp
49 Puffert un Peren / Mehlpütt Hefekloß mit Birnen
50 Kinnertöhn, Ostfriesische Bohntjesopp (Sinbohntjesopp)
51 Steckröven mit Pootjes (Steckrübeneintopf)
52 Insett Bohnen (Schnippelbohnen gesalzen)
53 Prüllkers
54 Buuskohl (Weißkohleintopf)
55 Pepernöten mit "Pep" - Pfeffernüsse mit Pfiff
56 Rezept:
56 Seemannsbowle
58 Ostfriesischer Snirtjebraa
58 Sanddornmarmelade
59 Buttermilchbrei - Karmelkbree mit Klatterklutjes
60 Dree in d’ Pann - Drei in der Pfanne
61 Zuckererbsen mit Schinken
61 Pharisäer
64 Speckfetten-Grau-Arten (Graue Erbsen mit Speck)
65 Nötenhoken Nussecken
66 Pluumsopp mit Rhabarber (Pflaumensuppe mit Rhabarber)
68 Plumenbrannwien
71 Rezept:
71 Bickbejenbrannwien
73 Ostfriesische Biersuppe
76 Granatsopp (Krabbensuppe)
80 Krabbencocktail
88 Beern, Bohnen un Speck
90 Grootheider Stipp mit ruug Kartuffels
94 Friesenkekse
101 Tee of Koffjepudding Tee oder Kaffeepudding
Inhalt: Geschichten Hochdeutsch
78 Das Bild
78 Die Streichholzmühle
79 Alfonso
79 Auf das eine Wort
80 Das Mädchen mit den blonden Haaren
80 Mutter Maria
81 Der Grünkohlkönig
81 Das ist wieder soweit
82 Sommerliebe
83 Strandgespräch
83 Die süße Katze
84 Neubeginn
85 Das Lämmchen „Blauner“ (für Kinder)
88 Großer Junge und kleines Mädchen
89 Brautpfad
89 Kalingkalong – Kalongkaling oder Mein Freund Billi
90 Fast wie Musik
91 Schweinerei
91 Mein Noosi
91 Stinkematz-Taufe und andere
92 Klaasohm auf Borkum
92 Tee hilft
93 Was auf dem Konto und doch nichts drauf
93 Wenn das jetzt brennt
93 Weihnachtskekse
94 Wo ist Brummi
94 Der dicke fette Pfannkuchen
96 Brataal
96 Nächstes Jahr wird alles besser
96 Da draußen in der weiten Welt / Kanada
97 Das größte Geschenk
97 Jauche-Wochenende
98 November / Dezember
98 Opa war mal Seeräuber
99 Mittwoch der Dreizehnte
99 Freundinnen
101 Das Blaue vom Himmel
Braden Tuffels
„Wat uns nu blot noch redden kann, is utwannern!“, seggt Willi an sien Froo Herma. „Wi arbeiden as malle, haast Dag un Nacht, man an Ende van de Maant blifft nix över. Wi könen uns nix leisten, un wenn dat so wiedergeiht, komen wi nooit to uns egen Huus.“ Dat is hör Drööm. En egen Huus. Mit Lotto hebben se dat ok al versöcht, man so recht glöven doon se daar al lange nich mehr an. Willi hett sük künnig maakt. Mallorca gellt noch seker as Urlaubs-, man ok as Utwannererland. Sien Vedder hett daar leste Jahr dree Week west. Man he is d‘r bold dood gahn. Up heel Mallorca gifft dat gien braden Tuffels! Willi is seker, dat he daar wat tegen doon kann. En Weertsmann is he nich, man Herma un he könen woll lecker braden Tuffels maken. Dat is seker. Un dat is ok Willis Geschäftsidee. Herma is daar ok futt van andaan. Nu mutten se hör Kinner dat blot noch smakelk maken, dat mit dat Utwannern un de braden Tuffels. Jona, twalv Jahr old, will weten, of he daar denn ok na d‘ School mutt. „Seker, du musst d‘ School doch klaarmaken“, seggt Herma. De lüttje Marieke kummt eerstmaal in de Kinnergaarn. „Mutten wi denn Spaansk lehren?“, fraggt se futt. „Nee, dat sall wall nich nödig doon, de proten daar ok Düütsk.“ Mallorca is ja nu maal dat söventeihnte Düütske Bundesland! Kosten dürt dat Utwannern haast nix. Se hebben nett genoog spaart, dat se de Fleger betahlen un sük een Maant över Water hollen könen, wenn se en sünige Wohnung finden. „Wo stellst du di dat denn vör, Willi?“, fraggt Herma hum savends bi d’ Tee. „Ik hebb maal sehn, dat een in Amerika Braadwursten van en Fahrrad ut verköfft hett. De Keerl is daar Millionär bi worden. Dat mutt mit braden Tuffels ok doch gahn.“ Se reken sük ut, dat se dat een of twee Jahr maken, un denn van hör Profit en Huus anbetahlen könen. So sall dat worden. Över dat Internet finden se en lüttje Wohnung in C’an Pastilla. Dat is dicht bi de Ballermann, waar genoog Minsken elke Dag Smacht hebben. Daar sall dat en brede Radweg geven, stuuv an d’ Strand lang, heel bit Palma. Dat kann mooi hör Warkpadd worden. Dat klingt hör wat to. En Settje later is dat sowied. Se verkopen hör heel Goodje, melden sük of un Gerd, Hermas Bröör, brengt hör na Bremen. Mit Tranen in de Ogen stiegen se in de Fleger. „Dat sall wall alls good gahn. Wi hebben dat ja best plaant!“, seggt Willi an Herma un gifft hör en Duutje. Gerd sücht in Huus faker maal in d‘ Kiekkast wat over de Ballermann. Daar fahrt mien Swager Willi nu al dree Maant bi Sünnenschien mit sien Tuffelrad hen un her un word daar ok noch steenriek bi‘, denkt he missgünstig. He sücht daar en Bült junge Froolüü halvnakend an d‘ Strand liggen. „Willen wi nich ok na Mallorca utwannern?“, fraggt he Carola, sien Froo, is in de Köken. Man de dreiht sük nich maal um. Eens Dags klingelt dat bi Gerd. Daar stahn Willi un Herma mit hör heel Reev vör de Döör! „Du Gerd, könen wi en Settje bi jo wohnen?“ Gerd is platt. Dat se d ‘r weer sünd, proot sük so flink rum, dat anner Dag up Tied en Reporter van dat Bladdje vör d‘ Döör steiht. He is nich quiet to worden un will ’t alls akkraat weten. Se vertellen hum, dat dat Utwannern heel un dall scheevgahn is. „Wi hebben an alls docht, man nich, dat dat so heet is up Mallorca. De Minsken willen daar heel gien braden Tuffels eten! Un wi wussen ja nich, dat du ok up Mallorca för alls Papieren van `t Amt bruukst. De Spaniers hebben ja en heel anner Maneer! `Mañana‘, heet dat denn smaals. Mit en sülvstbaut Tuffelfiets mit Ovend un Köhlschapp, waar du Geld mit verdenen wullt, musst du sogar eerst dör de TÜV. Un dat in Spanien!“ „Wo sall dat nu bi jo wiedergahn?“, will de Reporter weten. Herma kickt en bietje benaut to d‘ Waske ut, man Willi seggt heel trankiel: „Och, daar hebb ik al en besünner neei Idee: In Kanada sall dat ja alltied leep kolt wesen, daar könen wi uns braden Tuffels heel seker quiet worden.“ Traute Bohlen-Müller ©
Rezept:
Braden Tuffels mit Granat
Zubereitung:
Zur Vorbereitung schälen wir die Kartoffeln und schneiden sie in Scheiben. Auch die Zwiebeln schneiden wir in Würfel. Jetzt braten wir die Kartoffelscheiben in einer Bratpfanne mit etwas Öl an, so dass sie leicht braun werden. Jetzt salzen und pfeffern wir die Kartoffeln unter gelegentlichen umrühren. Kurz bevor die Kartoffeln gar sind, geben wir unsere Zwiebel- und Speckwürfel hinzu. Während wir die Kartoffeln garen, vermengen wir die Milch zusammen mit den Eiern und den Kräutern. Wir geben alles in eine heiße Pfanne mit etwas Fett zusammen und Umrühren bis sich die Masse verfestigt. Leicht mit Salz und Pfeffer abschmecken. Jetzt können wir die Bratkartoffeln, das Rührei und die Krabben servieren.
Mit Mettwurst na Amerika
Lest Jahr was dat sowied. Tini wull over Wiehnachten hör Dochter Janna in Amerika besöken. Dat wurr nödig Tied. Janna harr sük daar good inleevt, aver mit dat Eten was dat nich so recht wat. Se muss nett as de Amerikaners van Fastfood leven. „Du kannst di dat nich vörstellen, hier gifft `t nix anners as Stuut. Dat hele Eten smeckt sööt, sogaar de Schink up d’ Pizza, un de Slickereen sünd as schier Zucker.“ Mien Kind sall in dat Land van de „unbegrenzte Möglichkeiten“ nich versmachten, besloot Tini. Se packde twee grote Kuffers vull mit lecker Saken: Mettwurst, Swartbrood, Kees, Tee, Kluntjes, Zuckerlaa, Kookjes, Zappkook, Pralinen un Bontjes. Sotoseggen alls, wat de Amerikaners in 300 Jahr neet vörnanner kregen hebben! Janna harr hör wahrschaut. „Siet de 11. September is de amerikaanske Toll heel scharp worden. De kennen gien Pardon. Un dat du blot nix inpackst, waar Snaps in is! Denn stüren de di futt weer um!“ Se packde daar noch en paar dicke Troyers over, dat man dat hele Wark nich sehn kunn. „Aus den Augen – aus dem Sinn.“ Dree Daag later up de Luchthaven van Amsterdam was se de Kuffers flinker quiet as se kieken kunn! Se muss blot hör Papieren wiesen. Dat was `t all.Noch vördat se een van hör Spröken oflaten kunn, was hör Baggage al in en düüster Gatt verswunnen. Puuh! Dat was ja noch nettakraat goodgahn! Nu kunn ja nix mehr geböhren. Se muss blot noch mit dat Handgepäck na de Check-in. Daar wurr hör dat Hemd van `t Liev offraagt: Wat se in Amerika wull, of se anner Lüü bi hör Kuffers laten harr, of se scharp Saken bi sük harr. Un, un... Se see gau, wat de Lüü hören wullen. Se mook dat Froominske noch en Kumpelment wegen de flotte Ofloop un do was se ok al bi d’ Bodycheck. Daar wurr al weer so`n Lawai maakt! Eerst wurren hör Tasken dörlucht, un daarna muss se dör so en Piepapparaat lopen. De piepde bi hör aver nich. Se was heel stolt. Se harr ja nix to verbargen. Man se murk doch, dat hör Knejen en bietje trillern deen. Sovööl Tamtam was se nich wennt. Wat sull daar denn noch alls komen? Jüüst in de Moment reep en anner Froominske: „Ziehen Sie bitte Ihre Schuhe aus und stellen Sie sich auf diesen Teppich.“ Se see, se wull hör even ofkloppen. Ofkloppen!!! Tini wurr heel benaut. Dat harr se woll al in de Gangsterfilms ut Hollywood sehn: Daar wurren de Verbrekers ok all ofkloppt, wenn se in`t Kittje gungen. Se stellde sük gau heel breedbenig hen un reet de Arms hoog.Do fung de Froo van d’ Toll an to lachen. Nee nee, so harr se dat nich meent. Se wull blot na Sprengstoff söken. Sprengstoff?? Blot?? Harrijasses nee!!! Dat wurr ja noch leper! „Kinnersminsken!“, doch se. „Wenn ik dat all wusst harr, was ik mit d’ Mors in Huus bleven!“ As dat Froominske gien Sprengstoff finden kunn, dürs Tini hör Schoh weer antrecken un hör Handbaggage ofhalen. Man so eenfach was dat nich. Se muss de hele Kraam, de se in hör Handtaske, Rucksack un Trolley hatt harr, sülvst weer inpacken. De Mann van d’ Toll harr dat all na Drogen un Waffen ofsöcht, verklaarde he hör so nebenbi. Drogen!!! Waffen??!! Bi `t Inpacken fungen Tinis Hannen an to trillern. Se harr nu rechtschapen Nood un much gaar nich mehr hoogkieken. Sowat! Se föhlde sük as en Swaarverbrekerske. Daar haar se nich mit rekent! Wenn de dat ok mit hör Kuffers moken, dann was Wiehnachten för hör nu al vörbi. In d’ Fleger kreeg Tini Biller van en furchtbare Krimi in d’ Kopp. Daar was se de Angeklagte un muss elke bietje to de Kuffers utpacken. „Was haben Sie mit dieser Wurst vor? Womit sind diese Pralinen gefüllt?“ Se harr sük bold van Nood in d’ Büx maakt. As se hör Kuffers van `t Band tülen dee, gung hör dat al weer beter. De wassen noch nettso swaar as in Huus! „Hest du Stenen mitbrocht, Mama?“, froog Janna, „of wat hest du daar all in?“ „Na “, doch Tini, „du sallt di woll wunnern!“ Se harr dat leep drock, van de Luchthaven wegtokomen. Se harr de Nöös gestreken vull. In Huus kreeg se eerst en Koppke Tee un Janna fung an, de Kuffers uttopacken. „Oh, Mettwurst, Swartbrood, Pralinen!“ Se tellde elke Stück enkelt up un reep mit grote Ogen: „Mensch Mama, man good, dat du overhoopt nich kuntrolleert worden büst!! De Amis harren di ja as Mettwurst-Attentäterin inspeert!“ „Glück hatt!“, smüüsterde Tini. Traute Bohlen-Müller ©
Omas achtzigste Gebursdag
Pastoorske was al weer weg – Oma satt tüsken de hele Lüü in d’ Köken un luurde of un to hör Upfahrt umhoog na d’ Straat. Vandaag wurr se 80. Hör Kinner wullen hör en mooi Dag maken. De Nabers wassen d‘r al, man hör Dochter ut Süden, hör jungste Wicht, noch nich. Se harr hör beloovt to komen. Elke Jahr nahm se sük Urlaub un kweem mit hör hele Familie veerteihn Dagen. „Ferien bi Oma Oostfreesland sünd vööl mojer as in Spanien, gell?“, repen de lüttje Enkels smaals. Nu wassen se seker al lange unnerwegens. Se mussen bold komen. Oma keek noch maal na buten. Daar was gien Auto to hören of to sehn. Se harr al versöcht, een van de Famielje an`t Mobieltje to kriegen, man daar was nüms d‘rangahn. „Maak di man gien Sörgen“, see hör Ollste, „du kennst de doch. De sitten up en Raststee un hebben dat hele Reev in`t Auto vergeten.“ Man dat leet hör gien Ruh. Se was dat wennt, dat se van unnerwegens een up d‘ Draht leggen deen. De Enkels stüürden hör alltied een App van Oberhausen un een van Aschendörp, dat se wuss, wo lange dat noch düren dee. Denn kunn se so bi lüttjen, wenn de Urlaubers kört vör d’ Tunnel wassen, dat Teewater heetmaken. Man se melden sük noch överhoopt nich. Se mook sük reell Sörgen. Dat kweem hör doch raar vör. Dat leste Maal an `t Telefon was hör Dochter al so kört of west. Se harr gien Tied hatt. Anners harr se stünnenlang vertellt, wat so all geböhrt was. Aver tomaal harr se nix mehr seggt. De Enkels harren ok gien „goden Dag“ seggen wullt. Eerst harr Oma sük daar noch nix bi docht. Man as se upleggt harr, was hör inschoten, dat hör jungste Dochter noch düll wesen kunn wegen dat Testament. Hör Dochters wullen dat alls anners hebben. Se wullen noch maal wat arven, wenn se, Oma, unner d’ Eer was. Se harren aver al all en Grundstück kregen, as se traut harren, in „vorweggenommener Erbfolge“ as dat heten dee. Dat was nu twintig Jahr her. Domaals leevde hör Mann noch. Hör Söhn, en Nakomer, was haast noch en Kind. De sull dann dat Huus arven. „Erich hett studeert. De hett dat Huus doch gaar nich nödig!“, harr hör Ollste ropen.De middelste Dochter wull d‘r eerst nix van weten. Man do harr se ok meent, dat hör noch wat tostunn, wieldat de Baugrund domaals ok nich so vööl weert west was. Se funn dat tomaal nich mehr recht, dat Erich dat Huus alleen kriegen sull. De jungste Wicht wull dat ok wall as Ferienwohnung för sük sülvst hollen. „Dann kann`t all so blieven as `t nu is“, harr se seggt. Dann hollen wi uns Ollen so in `t Andenken as in uns Kinnertied! Un uns komen gien frömde Lüü in `t Huus!“ Dat klung Oma mooi to. Wenn `t alls so blieven kunn. Se harr sük dat en paar Weken anhöört. Middags harr se mennigmaal in hör Hörnstöhl seten to simeleren. „Of Vader dat woll wullt harr?“ Daarvan was se rechtschapen krank worden. Se murk, dat se gien neei Testament maken wull. Dat sull all so blieven as se dat mit hör Mann domaals unnerschreven harr. „Nee, dat will ik nich sünner hum!“ Dat harr se hör Kinner ok seggt. Daarna was hör dat vööl beter gahn. Se harr sük weer good verhaalt un sük up hör achtzigste freit. As de leste Lüü wegwassen, satt se noch en Sett to luren. Man de Upfahrt bleev leeg. Traute Bohlen-Müller ©
Brauchtum:
Osterfeuer (Paaskefüür)
Ein alter Brauch ist das Abbrennen von Osterfeuern am Ostersonnabend. Die Osterfeuer bestehen zum größten Teil aus alten Weihnachtsbäumen. Sie wurden früher gleich nach Weihnachten von Kindern eingesammelt und vor den Kindern der Nachbargemeinde versteckt. Jeder wollte das größte Osterfeuer haben. Aber auch Strauchschnitt und Holz wird verwendet, welches schon wochenlang vorher an einem geeigneten Platz, meistens am Dorfrand, gesammelt wird. Heutzutage müssen die Osterfeuer bei den Gemeinden oder der Stadt angemeldet werden wegen der allgemeinen Sicherheit. Bei Eintritt der Dämmerung wird das Osterfeuer dann entzündet und die Faszination die von den gewaltig lodernden Flammen ausgeht, begeistert jung und alt. Bei Bratwurst und Berlinern, Bier und Korn, Glühwein und Grog feiert die gesamte Dorfgemeinschaft ein tolles Fest oft bis zum frühen Morgen.
Twee plus
Derk was in ‘t Vörjahr sess worden un sull na d’ School. Dat wurr nödig Tied! He wull wat lehren över Deren un Indianers. Un butendeem wull he sülvst lesen un schrieven könen. In Derks Familje wurr vööl leest. He harr en heel Rieg Kinnerboken in sien Kamer un gung elke Week na d’ Bokeree. Daar gaff`t ja noch so vööl Boken, de he noch nich lesen kunn. He wull wat över de Naturwetenskuppen lehren. Man am allerleevsten much he sülvst Geschichten vertellen. Sien egen Fantasie harr bold kien Grenzen.Sien Oma muss of un to een van sien Geschichten upschrieven. He maalde dann sülvst en paar Biller daarbi. Dree egen lüttje Bookjes harr he al klaar. Daar was he besünners stolt up. He harr ok al anfangen, en Stückje to lesen. Kea, sien Süster, hulp hum en bietje. Se gung ja al in de darde Klasse. Aver dat was hum to stuur. Daar muss en rechtschapen Mester ran, de hum dat bibrengen sull.
Sien Oma see: „Nu man sacht an, mien Leev. Mit sess musst du noch nich alls weten. Du hest dien Leven lang Tied!“ Man Derk kunn dat aver nich mehr ofwachten. De leste Dagen van de Sömmerferien mook he sien Familie rappelig. He kunn bold nich mehr slapen. He maalde sük ut, waar he mit sien Fründ Renko sitten wull un welke Facken am mooisten worden sullen. Sport dürs nich fehlen. Derk was ja Footballspöler. He freide sük al up dat Lehren maken, so as Kea namiddags an d’ Kökentafel sitten un heel belangriek wat schrieven, reken un lesen, ennelk to de Groten hören.De eerste Dagen in d’ School wassen gau vörbi un meestens was Derk middags schachmatt. Na en Settje kweem he heel verbaast na Huus. „Du, Ma“, see he. „Ik weet gaar nich, wat ik daar sall. Wi singen un basteln un spölen de hele Dag! Dat kann ik ok in Huus. Fräulein Pfeiffer kann noch nich mal Plattdüütsk! Un van Indianers hett se gaar kien Künne.“ Dat full hum alls leep to d’ Hand ut. För so en langwielig Programm wull he mörgens nich so fröh upstahn. Van Verdreet fung he haast an to brullen. Sien Ma bedaarde hum. „Daar kummt elke Dag en bietje bi, mien Leev. Du sallst dat sehn“, see se. Se harr an hör Söhn vööl Pläseer. En Settje gung dat noch good. Man waar bleven alle de mooi Saken, waar he sük so up freid harr? He dürs faker wat an de Wandtafel schrieven. Sien Bookstaven sachen besünners mooi ut. He lehrde gau. Reken kunn he flink un dat Lesen lehren was nich so stuur, as he docht harr. Man dat dat grote un lüttje Bookstaven gaff, funn he blöd. Na en halve Jahr broch he sien eerste lüttje Vertellsel mit na d’ School. He vertellde van sien Kanin, de hum utreten was. Glückelk harr he hum achter Opas Schüür weerfunnen. Dat wull he vörlesen. De Mesterske freide sük. He was en flinke Fent un se was stolt, dat se hum in hör Klasse harr. Mennigmaal wurr Derk ok en bietje to ieverg. Se muss hum dann haast bremsen of noch en anner Upgaav geven, dat he genoog to doon harr. In dat eerste Tügnis stunn, dat Derk al en bietje lesen, schrieven un reken kunn un dat he en kregel lüttje Fent was. In alle Facken harr he en „Gut“ un in Düütsk en „Sehr Gut“. Sien Mesterske see bi `t Utdelen, dat de anner Noten ok bold all en „Twee plus“ wassen. Daarum schreev he sük mit en Pottlood noch allerwegens en grote Krüz d ’r achter. He kweem stolt as en Ülke daarmit na Huus un reep bliede: „So, nu bün ik klaar! Ik hebb genoog lehrt, Mama, mien Indianerboken kann ik sülvst lesen. Du kannst mi weer ofmelden.“ Traute Bohlen-Müller ©
Rezept:
Knüppelkuchen
Zubereitung
Wir vermengen das Eigelb mit der sauren Sahne und dem Zucker. Anschließend geben wir das Mehl hinzu und erzeugen so einen lockeren Teig, der sich leicht kneten lässt. Jetzt rollen wir den Teig und schneiden ihn in kleine quadratische Stücke. Diese Stücke braten wir in einer Pfanne in etwas Butter goldgelb an. Jetzt kümmern wir uns um die Mandelmasse.Wir kochen den Zucker mit etwas Wasser auf. Nun geben wir die Mandelblättchen, den Vanillinzucker, das Zitronat und die Zitronenschale hinzu und vermischen alles schnell miteinander. Jetzt kommen unsere angebratenen Teigstücke in die Mandelmasse hinzu und alles wird kurz durchgeschwenkt. Die nun fertige Masse wird in eine Springform gegeben und fest angedrückt. Damit sich der Kuchen später leicht von der Form lösen lässt, reiben wir die Form vorher etwas mit Zuckerwasser aus. Jetzt muss der Kuchen über Nacht kühl gestellt werden und kann dann am nächsten Morgen aus der Form gestürzt werden.
Wuddels up d' Güntsied
In dat 19. Jahrhunnert sünd ja en heel Bült Oostfresen na Amerika utwandert. De Nakomen in Iowa, Illinois un Minnesota weten haargenau, waar hör Wuddels sünd. Wenn de up Visiet in Oostfreesland sünd, hebben se hör komplete Stammboom in d’ Taske un söken blot noch de Stee, waar hör Ur-Ur-Uromas Huus stahn hett. Sowied bün ik mit mien Famielje noch lange nich. Of ok wall welken van mien Vörfahren domaals so trankiel west sünd, hör Heimaat achter sük to laten, um in Amerika hör Glück to finden? Dat wull ik utfinden. Ik mook mi up Padd. As ik middent in Iowa, Grundy Center, ankweem, was ik baff van de Gastenfründskupp. Ik wurr allerwegens nöögt, un bi en Koppke Tee muss ik Platt proten un singen. Singen, dat mögen de Ollen am leevsten. Se könen alle plattdüütske Texte singen, van de eerste bit hen to de leste Strophe. Daarna gung dat meestens up de Karkhoff. Daar kunn ik en heel Bült oostfreeske Namen lesen: van Akkermann över Kruse, Penning un Tuitjer bit hen to Zimmermann. Mien Naam was d ‘r nich bi. Mien Fründen in Iowa wassen heel vertwiefelt. Se kunnen ja gien Vörfahren van mi finden kunnen. Dat harren se noch nooit beleevt. Um mi oftolenken, wurr ik dör alle Museen sleept. Se hebben um elke verbuulde Teedöös, verrußte Emmer un elke Paddhark, de se irgendwaar utgraven hebben, en Museum umtobaut. Daar gifft dat meterwies Vertellsels bi to lesen, wo stuur de Vörfahren knojen mussen, bit dat se up de Prärie un dat Möörgrund leven kunnen. Villicht harren mien Lüü de Nöös gau vull hatt van de Knojeree up dat Möörgrund und wassen up Tied över de Rockies na Kalifornien gahn, in de Sünne Appelsinenplantagen anleggen. Eens Dags wurr ik in dat Openlüchtmuseum bi de Heritage Center in Ackley nöögt. Dat lüttje Museum was würkelk interessant. Achter de School mitsamt sien Originalinventaar wesen se mi hör originaal oostfreeske Tuun, de gröttste Stolt van de Oostfreeske Verein! Mit Krüden, Tuffels, Steekröven, Bohntjes, Bookweit un alls, wat en Gaarnerhart to bleien brengt. Dree Maal in `t Jahr gaff `t daarvan en Mahltied för alle Dörpslüü. Tolest kwemen wi in de utersde Hoek van de Prachttuun. „Oh, Gröönkohl hebben ji sogaar!“, reep ik. Swiegen. Lilly, de mi de heel Utwandererkultuur verklaart harr, see nix mehr. Stillte... Ik wuss nich so recht, wat ik verkehrt maakt harr, man seker was, dat ik hör gehörig up de Slips peddt was. Gau wull ik en anner Thema anfangen, as se sacht froog: „Dat is Gröönkohl? Weetst du dat wiss?“ „Ja, seker! Dat mutten ji doch weten, wenn ji dat elke Jahr eten!“, wunnerde ik mi.„Nee, dat hebben wi leste Jahr to ‘t eerste Maal hatt. Dat was, as wi Wiehnachten alle mitnanner so en Rieten in d‘ Darms harren. De Doktor, de dat ok leep truffen harr, meende, dat wi wall wat Verkehrtes eten harren. “Vörsichtig froog ik, wo se denn d‘rup komen wassen, dat dat woll an de Kohl legen harr! „Ja“, see se, „wi hebben daar all leep lang up kaut, man wi kunnen dat bold nich sluken. Dat was so taai.“ „Taai?“, froog ik na. „Na dree Stünnen koken?“ „Koken? Woso Koken?“ Se keek mi heel raar an. „Wi hebben dat wusken un heel lüttjet sneden. Denn hebben wi dat mit uns egen Tuunkrüden un Essig un Öllje to `n Salaat miskt. Dat sach heel besünners frisk un gesund ut.“ Ik doch, de arme Bloden. Wat hebben de wall dörmaakt. Se deen mi rechtschapen leed. „Villicht is daar ja wat scheevgahn, as Salaat mag ik dat ok nich so geern. Ik laat dat alltied mit Mettwurst, Speck un Hafergört rechtschapen week koken un denn en moje Tuffel daarbi!“ Een Week later was ik Ehrenbörgerin van Grundy Center un ik sall mi nich wunnern, wenn mien Gröönkohlrezept anner Maal in en Glaskastje in `t Museum hangt! Se hebben mi nämlich weernöögt un wi hebben ofmaakt, dat ik denn mit en Kuffer vull Mettwursten, rökelt Speck un Hafergört weerkomen sall. Bi en lecker Gröönkohlfest willen se mi ok ennelk en Vörfahr präsenteren! In Huus hebb ik eerst maal de olle Slööthauer van mien Opa söcht. Man kann ja nooit weten .... Traute Bohlen-Müller ©
Timmeler Meer
Rezept:
Grünkohl
Grünkohl kochen:
Grünkohl von Stielen und Strünken befreien und mehrfach gründlich waschen und zerkleinern. 5 Minuten in kochendem Salzwasser brodeln lassen. Danach kräftig ausdrücken und auf einem Brett fein schneiden. Butter in einem Topf erhitzen und die kleingehackten Zwiebeln anschwitzen. (Nach Wunsch kann auch klein gehackter Knollsellerie zugegeben werden). Kohl zugeben und mit anschmoren. Speck, Senf sowie Zucker zugeben und mit der Gemüsebrühe auffüllen. Alles ca.1 ½ - 2 Stunden dünsten lassen. Bei kleinerer Temperatur. In der letzten ½ Stunde kommt die Mettwurst, die Pinkelwurst und das Kasseler dazu. Mit Salz und Pfeffer abschmecken und die gar gekochten Perlgraupen zugeben. Zu Grünkohl schmecken sehr gut Salz- und Bratkartoffeln. Als Beilage reicht man Rote Beete und eingelegten Kürbis.
So word dat maakt:
Gröönkohl van Stelen un Strunken freeimaken un faken ördentlik wasken un lüttjet maken. 5 Minüten in Soltwater koken laten. Daarna good utdrücken un up en Holtbredd fien snieden. Botter in en groot Pott smelten un de lüttjet hackt Ziepels daarin answeten. (Na Möög kann man ok lüttjet hackte Knollsellerie daarto geven). Kohl daarto geven un mit ansmoren. Speck, Mustert un Zucker togeven un mit de Grööntüügsopp upfüllen. All tosamen ruugweg 1 ½ -2 Stünn dünsten laten. Neet to heet. In de lesde halv Stünn komen de Mettwurst, de Pinkelwurst un de Kasseler daarto. Mit Solt un Peper ofsmaken un de gaar dicke Gört togeven. To Gröönkohl smaken Solttuffels un Braden Tuffels heel good. As Bilaag passen daarto Ro’beten un sööt-suur Kürbis. Evert Druivenga ©
Mimi hör Wiehnachten
Komisch, mien Lüü komen mi vandaag raar vör. Se sünd al so fröh upstahn, alle Dören sünd al open un mien Chefin hett en paar Kartons för mi van de Böhn haalt. De stahn nu midden in de Kamer. Ik bün daar eerstmaal inkropen un hebb mit dat Glitzerkraam spöölt. Dat maakt Spaaß. So ‘n Karton harr ik al ehrder bruken kunnt. Se hebben ok dat Radio an. Daar dudelt en heel frömde Musik mit en`Rudolf‘ vör sük hen. Irgendwat stimmt hier nich. De Keerl, de hier ok noch wohnt, hett anners gien Stress. Man vandaag bösselt he all man an de Trappen hoog un andaal, röppt wat dör de Wohnung, un dat word hier rechtschapen ungemackelk. Ik bün even achter hum an in de Keller. Mmm, hier ruckt dat lecker. Daar steiht en heel grote Pott, seker is daar lecker Fleesk in. Man se hebben en Deckel d ’r up. Dat is schofel! Ik bün hier nu al en halv Jahr, unnerdes mutten se doch weten, dat ik sowat leep geern mag. Oh nee! Nu man weer na boven, dat ik blot nix verpass. Up eens steiht en gröne Boom in uns Wohnkamer! Güstern was he noch vör d’ Döör. Nu hett he en Foot kregen! Ik nööske um hum to. Bah, de stinkt un he stiekelt ok noch. Wat maakt mien Chefin nu denn? Se hangt dat Glitzergoodje ut mien Karton an de Boom. „Hest du de Spitze sehn, Toni?“, fraggt se de Keerl. Spitze? Wat is dat denn? Dat Dingerees villicht, wat mi daar bi `t Spölen utfallen is? De is stücken gahn, as he up de Fliesen fallen is. Dat sall se wall futt gewahr worden. Mi geiht daar nix van an, ik mutt nu eerstmaal in de Köken slieken. Daar ruckt dat heel asig. Mien Chefin kummt mi futt na, snitt sük wat van en grote Kook of, steckt sük dat in Mund un röppt: „Toni, dien Kranzkook is besünners lecker dit Jahr!“ Kranzkook? Lecker? Wenn ik dat al höör, so en Quatsch. Dat stinkt dör de heel Kamer! Ik koom an mien Fretensteller vörbi. Leeg! Dat kann ja wat worden. De beiden hebben vandaag sovööl um d‘ Ohren, de vergeten mi ja noch heel un dall! De hebben noch nich maal een Woord mit mi proot! Ik striek en Settje um hör Benen to. „Och“, seggt se, „Mimi, du lüttje Muuske, hest du Langwiel?“ Nee, Smacht! Wenn se man en Muuske för mi to freten harr!Ik kunn mi ok wall sülvst en halen, man se hebben mi de Butendöör noch gaar nich openmaakt. Ik sall seker de heel Dag hier in Huus blieven un tokieken, wat disse Undögen noch all utfreten. In de Moment knallt dat heel düchtig in de Flur. Toni hett wat fallenlaten. „Oh nee, de Vase van mien Moder! Daar wull ik doch de Kugels un dat Lametta indoon!“ Maakt nix, dat is ja nich dat eenzig Dingerees, wat vandaag köttgeiht. Dat geiht hier ja all d‘runner un d‘röver. Wenn ik nich bold wat to freten krieg, snapp ik över. Also nochmaal an de Benen van mien Chefin. Se hett gien Tied, ignoreert mi kompleet. Wat mutt ik nu denn noch utfreten, dat se mi sücht? Ik hebb doch ok Smacht! Nee, lange holl ik dat nich mehr ut. Ik bün in d‘ Brass! Nu kummt Toni ok noch mit de olle Stoffsuger an! De is ja wall översnappt! De giert so gottserbarmelk, dat kannst du up de Ohren nich fullhollen! Dat kriggt he weer. Ik biet in de olle swarte Kavel, dat gnierd un süh, de olle Bruser is stille. Schafft!! „Mimi, wat Komisch, mien Lüü komen mi vandaag raar vör. Se sünd al so fröh upstahn, alle Dören sünd al open un mien Chefin hett en paar Kartons för mi van de Böhn haalt. De stahn nu midden in de Kamer. Ik bün daar eerstmaal inkropen un hebb mit dat Glitzerkraam spöölt. Dat maakt Spaaß. So ‘n Karton harr ik al ehrder bruken kunnt. Se hebben ok dat Radio an. Daar dudelt en heel frömde Musik mit en`Rudolf‘ vör sük hen. Irgendwat stimmt hier nich. De Keerl, de hier ok noch wohnt, hett anners gien Stress. Man vandaag bösselt he all man an de Trappen hoog un andaal, röppt wat dör de Wohnung, un dat word hier rechtschapen ungemackelk. Ik bün even achter hum an in de Keller. Mmm, hier ruckt dat lecker. Daar steiht en heel grote Pott, seker is daar lecker Fleesk in. Man se hebben en Deckel d ’r up. Dat is schofel! Ik bün hier nu al en halv Jahr, unnerdes mutten se doch weten, dat ik sowat leep geern mag. Oh nee! Nu man weer na boven, dat ik blot nix verpass. Up eens steiht en gröne Boom in uns Wohnkamer! Güstern was he noch vör d’ Döör. Nu hett he en Foot kregen! Ik nööske um hum to. Bah, de stinkt un he stiekelt ok noch. Wat maakt mien Chefin nu denn? Se hangt dat Glitzergoodje ut mien Karton an de Boom. „Hest du de Spitze sehn, Toni?“, fraggt se de Keerl. Spitze? Wat is dat denn? Dat Dingerees villicht, wat mi daar bi `t Spölen utfallen is? De is stücken gahn, as he up de Fliesen fallen is. Dat sall se wall futt gewahr worden. Mi geiht daar nix van an, ik mutt nu eerstmaal in de Köken slieken. Daar ruckt dat heel asig. Mien Chefin kummt mi futt na, snitt sük wat van en grote Kook of, steckt sük dat in Mund un röppt: „Toni, dien Kranzkook is besünners lecker dit Jahr!“ Kranzkook? Lecker? Wenn ik dat al höör, so en Quatsch. Dat stinkt dör de heel Kamer! Ik koom an mien Fretensteller vörbi. Leeg! Dat kann ja wat worden. De beiden hebben vandaag sovööl um d‘ Ohren, de vergeten mi ja noch heel un dall! De hebben noch nich maal een Woord mit mi proot! Ik striek en Settje um hör Benen to. „Och“, seggt se, „Mimi, du lüttje Muuske, hest du Langwiel?“ Nee, Smacht! Wenn se man en Muuske för mi to freten harr!Ik kunn mi ok wall sülvst en halen, man se hebben mi de Butendöör noch gaar nich openmaakt. Ik sall seker de heel Dag hier in Huus blieven un tokieken, wat disse Undögen noch all utfreten. In de Moment knallt dat heel düchtig in de Flur. Toni hett wat fallenlaten. „Oh nee, de Vase van mien Moder! Daar wull ik doch de Kugels un dat Lametta indoon!“ Maakt nix, dat is ja nich dat eenzig Dingerees, wat vandaag köttgeiht. Dat geiht hier ja all d‘runner un d‘röver. Wenn ik nich bold wat to freten krieg, snapp ik över. Also nochmaal an de Benen van mien Chefin. Se hett gien Tied, ignoreert mi kompleet. Wat mutt ik nu denn noch utfreten, dat se mi sücht? Ik hebb doch ok Smacht! Nee, lange holl ik dat nich mehr ut. Ik bün in d‘ Brass! Nu kummt Toni ok noch mit de olle Stoffsuger an! De is ja wall översnappt! De giert so gottserbarmelk, dat kannst du up de Ohren nich fullhollen! Dat kriggt he weer. Ik biet in de olle swarte Kavel, dat gnierd un süh, de olle Bruser is stille. Schafft!! „Mimi, wat maakst du daar denn, mien Lüttje!“ Mien Chefin nimmt mi up Arm. Na ennelk! „In uns heel Wiehnachtswark is de arme Blood ja heelmaal över!“, verklaart se. Wiehnachtswark? Wat sall dat denn wesen? Dat Woord hebb ik ja noch nooit höört, nettso as `Kugels` un `Lametta`. Un se deit weer so raar. „Vandaag sall Mimi ok wat Beterdes kriegen“, seggt se. Se geiht mit mi in de Köken, grippt in en besünner Büdel un haalt daar Leckerlies rut. En heel mooi Packje, heel anners as anners, dat seh ik wall. „Extra för Wiehnachten, Mimi“, seggt se. Se foort mi mit de Dinger. Eerst denk ik noch, heel besünners, man de sünd rechtschapen fies! Ik kann de gaar nich up mien Tunge hollen un speei de weer ut. Extra för Wiehnachten! Wat sall dat wall mit de olle Wiehnachten!?
Ik will doch blot mien Freten, heel normaal! Man normaal is hier vandaag ja gaar nix! Ik bün vergrellt. De Chefin seggt: „Ik glööv, Mimi is dat up Maag slaan. Ik geev hör en bietje Melk. Denn kann se sük weer bedaren.“ Ik suup mien Melk un vertreck mi up dat Bedd. Daar sall dat ja wall gien Wiehnachten geven. Denn hebb ik seker en Settje Ruh för en Middagsslaap. Ik mutt mi ok noch van de dösige Musik verhalen. Dat is ok gien Smeck för mien Beck. Nich fulltohollen! Savends waak in van Smacht weer up un sliek nochmaal vörsichtig in de Kamer. Darr sitten en Bült Lüü an de Tafel to eten. De sehn ok haast so ut as de glimmige Wiehnachtsboom. Ik kenne daar nüms van. De olle Boom hett nu nämlich ok noch Lampen kregen. Daar kann ik mooi mit spölen. Wenn ik daar mit mien Poot tegenhau, denn wackeln de hen un her. In een van de rode Kugels sitt een. De sücht nettso ut as ik. Na, ennelk een to spölen. Oh, daar achter de Tacke liggt ja noch een van mien leevste Leckerlies! De kann mi noch redden, ik hüppke daarup daal, man mien Kopp blifft in so en olle gröne Kavelmaneer hangen! Ik höör de Lüü noch gieren, daar liggt de Boom al halfv up mi un dat bunte Gedööns kullert över d’ Grund. Ik worr d ‘r rutjaggt un mien Chefin schellt düchtig achter mi an, as wenn ik wat utfreten hebb! Ik höör noch: De moje Boom, de moje Boom! Al weer Quatsch. Se sullen lever röpen: „De arme Katt, de arme Katt!“ Se hebben sülvst Schuld. Well hett sük denn nich um mi kümmert, de heel Dag nich un mi ok nix to freten geven! In buten ruckt dat ok anners as anners, man weer nich na Futter! Dat is kold un de Lüchten an de Straat brannen. Glocken lüden un en heel Bült Minsken lopen in dicke Joppen all wat dör de Gegend. Ik mutt en bietje kiesen. Mi fallt wat Wittes up de Nöös. Dat is natt un ik kann daar nich mit spölen. Dat is al weer so wat Raars, wat ik nich kenne. Eten kann ik dat ok nich. Ik kann dat nich begriepen! As en frömde Keerl mit Baart un en rode Zipfelmütz un en riesige Rucksack noch um de Hook kummt un bi uns an de Döör bimmelt, löppt mi de Galle över. Ik gah hum an sien Mantel un kralle mi daar an fast. „Well is dat denn?“, will he weten un schüllert mi weg. Daar nimmt mien Chefin mi in de Döör up Arm. „Dat is Mimi, uns lüttje Katte. De is al d‘ heel Dag dörnanner. Dat is ja hör eerste Wiehnachten. Se kennt dat noch nich so!“ Se nimmt mi weer mit in Huus un ik krieg ennelk maal weer wat Leckers to freten. En heel Pott full! Na, se hebben `t ja uplest doch noch begrepen. Also, wenn dat Wiehnachten is, kann `t dat van mi ut ruhig faker geven.Traute Bohlen-Müller ©
En Maandag up de Sünnensied
Dat harr en heel normaal Maandag in Oostfreesland wesen kunnt, wenn, ja wenn nich … Aver ik fang heel van vörn an.Tini satt in hör Köken un doch: „Wat`n Schietweer. Un dat middent in Märtmaant. So kold hebben wi dat ja noch nooit hatt um disse Tied!“ Dat froor ja noch! Se harr de Nöös so full van de Klömeree. Am leevsten was se in en Fleger na Mallorca stegen. Nu futt! Man dat gung nich. Hör Famielje harr ja seker docht, dat se heel un dall malle worden was. Nu man wieder in d’ Huushollen. Oflenken was hör Devise. Daar was Tini good in. Umdat hör dat Wark flinker van d’ Hannen gung, mook se sük „Radio Oostfreesland“ an. Daar wassen nettakraat 11-Ühr-Narichten. Gerd Brand see: „Vanvörmiddag is de ‘Pride of Hawai’ de Eems runnergahn. Tegen halv Twalv sall se dör`t Speerwark bi Gandersum fahren. En hele Rummel Minsken sünd up Benen un bekieken sük dat Spektakel.“ „Oh, Gommes nee, daar wull ik ja ok achterto!“, reep Tini. Aver se wuss, wat daar los was. Dat was alltied as Gallmarkt un Wiehnachten tosamen! De Lüü kwemen van allerwegens hierher. En Volksfest wurr an de Eems fiert, wenn en Meyer-Schipp utlevert wurr. Tini much geern Schippen lieden, besünners so groten. Un de`Pride‘ harr se sük al in d‘ Dock in de lest Bauphase ankeken. Se wuss de technische Daten un dat all ut d‘ Kopp. Man wat hör an dat Schipp am mesten gefallen dee, dat was de Luxusquarteer up dat Bovendeck. De was för de heel Rieken, de Multi-Millionäre, un för de komende sess Jahr al vergrepen, mitsamt Gaarner! Daar was nämlich en grote Tuun bi. Dat was Tinis Drööm. Dat wull se maal van heel dichtbi sehn. Also rin in de Winterjoppe un hen. Gau stook se noch en Fotoapparat in d’ Taske. As se in Ollersum ankweem, was van dat Schipp nix to sehn. En paar Autos mit frömde Kenntekens kwemen hör al weer tomöte. Of se to laat was? Harr se`t all verpasst? Se wurr kribbelig. „Wieder“, doch se „flink wieder!“Tomaal, as se över de Slüüs van Ollersum kwamm, bleev hör dat Hart haast stahn. Se kunn `t bold nich glöven. Över de hele Rummel Minsken thronde de „Pride of Hawai“. „Wat mooi“, doch Tini. „Wat `n Schipp!“ Nu muss se blot noch hör Auto quietworden un denn hen. Heel dicht wull se daar ran. Van d’ Diek ut kunn se seker de Bovendeck good sehn. Daar was aber gien Millimeter Bott mehr för hör Auto. Schandarms wenkden Auto för Auto wieder. Se höörde al dat „Time to say Goodbye“. Tini wurr rechtschapen benaut. Sweet sloog hör daarbi ut. Sull de „Pride“ sünner hör...? Se much daar gaar nich an denken. Se was al in Widdelswehr, as hör Vörmann tomaal na d’ Diek ofbugen dee. Se d‘r achteran. Utstiegen un hoogrennen was eens. Se schoov noch en paar Lüü an d’ Sied un stunn in de ieskolle Wind heel vörn up de Diek. Daar kweem se, de „Pride“. Stuuv up hör daal. Nu spöölden se „Just the two of us“. „Süh, geiht doch”, freide Tini sük. Noch even de scharpe Oosterwind un de Iespalten up d’ Eems wegdenken - dat was doch nett as in d’ Karibik, of wat? Up eens fung dat Hoorn ok noch an to tuten. Dat Schipp gröttde hör. Tini was hen un weg. De kompleet Luxusdamper vör hör Nöös! To Anfaten. As se daar so stunn, un dat Schipp an sük vörbiglieden leet, kweem achter en dicke Wulk över Ditzum de glennende Middagsünne rut. Dat was en Bild! Se keek en bietje na boven un, daar was dat, dat Luxusquarteer. Se stellde sük vör, daar to resideren. „Just the two of us “, doch se. „Un denn – wuppdi – flink weg na Hawaii! De „Pride” glee heel sacht un staatelk in Richtung Dullert. Tini muss sük an en Richelpahl fasthollen. Se keek hör Drööm noch en heel Sett na, bit de sük vör Emden in de diesige Luft haast uplösen dee. As se weer bikweem, murk se, dat se alls vergeten harr: de Kolle, de Minsken un de hele Knippseree. Aver dat was nich leep. Se harr hör mooiste Määrtmaandag hatt. Daar kunn se noch en heel Sett van tehren. Traute Bohlen-Müller ©
Rezept:
Grünkohlsuppe
Zubereitung
Am Anfang erhitzen wir das Öl in einem ausreichend großen Topf und schneiden den Pinkel und die Kartoffeln in Scheiben (aber bitte noch nicht in den Topf geben). Danach geben wir erstmal nur den gehackten Grünkohl und die Zwiebelwürfel hinzu und lassen alles zusammen anschwitzen. Nun geben wir etwas Wasser hinzu (ca. 1 Liter) und zerschneiden das Kasseler in passend große Würfel und geben auch diese in den Topf und lassen jetzt alles ca. 1 Stunde garen. Nach dieser Stunde kommen nun auch die anfangs in Scheiben geschnittenen Kartoffeln und Pinkel in die Suppe. Zum Schluss lassen wir die Suppe köcheln, bis die Kartoffeln gar sind und schmecken mit Salz und Pfeffer und etwas Senf ab.
Monika
De beide Naberskes Minna un Lori truffen sük vanmörgen up d’ Straat. „Wat sall denn nu mit Froo Kramers Huus geböhren?“, froog Lori. „Dat steiht doch leeg, siet se in`t Heim komen is.“ „Ja, ik glööv, hör Dochter will dat verkopen!“, see Minna. Se harren wall sehn, dat de olle Froo Kramer mitsamt hör Möbels ofhaalt worden was. Na de Bröök up d’ Kellertrappen vör twee Maant was se nich mehr rechtschapen up Benen komen. Hör Dochter harr d‘r güstern noch maal west to uprümen. Bi de Gelegenheid harr Minna mit hör proot. Se vertellde, dat hör Moder dörnanner to`t Krankenhuus utkomen was. Se harr hör nich mehr alleen laten kunnt. Se was in Mai ja ok al sövenuntachtig Jahr old worden! Vanmörgen stunn de heel Upfahrt full Reev: en Nierendisk ut de 50ers, en Ledikant ut de 60ers, en Stehlamp mit en orange Lampenschirm ut de 70ers un en Kommood van dat sweedsk Möbelhuus. Un daartüsken stunn all de Reev de en Minske in sien Leevtied so tosamenkreeg: van Inkookglasen, Emmers un Waskebaljes bit hen to Vasen, Teppichen un Kuffers. „Dat meeste daarvan hebben Lüü al vanvörmiddag rutsöcht un mitnohmen“, see Minna. Se harr dat ut hör Kökenfenster al sehn. Nu stunn daar noch en bietje för de Sperrmüll. „Stell di vör“, see Minna an Lori, „Froo Kramer hett hör olle Schrievmaschien de hele Jahren upbewahrt. De steiht noch tüsken de Möbels, as wenn de nagelneei is!“ Lori wunnerde dat nich. „Froo Kramer mutt daar leep an hangen hebben. Se hett mi maal bi en Koppke Tee vertellt, wo stolt se up hör Anslagen was. Hör Chef wull hör gaar nich weglaten, as hör Dochter unnerwegens was. Daarna wull se ok geern weer anfangen. Man hör Keerl wull, dat se in Huus bleev.“ „Ja“, lachde Minna, „mien Renko harr mi ok lever bi d’ Kookpott!“ Lori funn, dat sük in de leste fievtig Jahr för Froolüü heel vööl verbetert harr. „Domaals was dat ja noch bold en Upstand, wenn en Froominske mit Famielje arbeiden wull. As Froo Kramers Dochter in d’ School kweem, doch se, dat se up ‘t Kuntoor d‘ r nich mehr tüsken kweem. Se was ja al to lang weg west. Se hett leep achter hör Posten antrüürt.“ Se harr bi`t Vertellen noch rechtschapen rode Wangen un en besünner Tinkeln in d‘ Ogen. „Ik was so beliebt, dat mien hele Büro to d’ Kinnertöhn komen is!“, harr se ropen. Nu wohnde se nich mehr hier in d’ Straat. Un hör Reiseschrievmaschien „Monika“ van Olympia wurr mitsamt de Kuffer tegen elf Ühr in de Müllwagen smeten. As de wegfuhr, keken de beide Froolüü daar noch en Settje achteran. „Of se dat mit mien Reev naast ok so maken?“, doch Minna. Traute Bohlen-Müller ©
Up Böskupp
„Gahst du even na Annemarie? Ik bruuk noch Tortenguss“, seggt Dinchens Moder. Annemarie. En Institution. Geen Inkoopcenter, geen Supermarkt, nee, Annemarie. Se hett en Kolonialwarenladen. Bi uns in `t Wieke. Van hör Vader arvt. De Jungste van dree Süsters. Bi hör inkopen is wat Besünners. Persönelke Bedenen un Beraden, wenn nödig. Se hett alle Tied van de Welt. Se proot di mit Naam an.„Dinchen, wat bruukt dien Ma?“ Wenn du dat unnerwegens al weer vergeten hest, kummt dat vör, dat Annemarie dat raden kann. Se fraggt, wat Ma vörhett. Backen. Un tosamen komen se denn up Tortenguss. Man dat is för Dinchen nich van Belang. Dat sünd de Boltjeglasen. De stahn vörn up de Thresen. Heel links. Bi de Kookjes. De Küssentjes, de Zuckerstangen, witt un rood striept, de Schokos un de Sahneboltjes.