Wat ik so beleevt heff E-Book

Heinz Mügge

• Herausgeber: Books on Demand
• Kategorie: Geisteswissenschaft
• Sprache: Deutsch
• Veröffentlichungsjahr: 2021

Seitenzahl: 105

Beschreibung

Das Buch schildert auf amüsante, unterhaltsame Weise Begebenheiten aus dem Dorfleben im nordniedersächsischen Düdenbüttel. Dabei liefert das Leben des Autors, das er ausschließlich im Ort verbracht hat, den zeitlichen Rahmen. Da die plattdeutsche Sprache sein besonderes Anliegen ist, sind die Episoden ausschließlich in der Muttersprache des Autors verfasst.

Leseprobe

För uns Kinner Volker, Karen, Bettina un Simone

Wat dor so binnen steiht

Heimat – wat is dat?

Kartüffelkäver seuken

Bohnfohrt ohn Ansluss

Hunger no’t Verlööfnisscheten

Dauwörmköder to’n Angeln

Weshalb, woso, worüm?

Swien in’t Hunnenlock

De Knee

Pony rieden

Gode Nacht in’n Höhnerstall

Mööt wi egentlich allens weten?

Plattdüütsch – hier bün ik to Huus

Oosterfüer

De poolsche Ool

De Begräffnisantog

Begräffnis ohn Musik

Helpsköster

De Anfang in’n Gemeenderoot

Gebuurtsdagsbeseuk

De Röthkampstroot

Lange Sitzung mit Eierklau

Radführen lihren

De Musterung

In de Bedrullje

De ierste Grog

Doch noch ’n scheunen Ovend

Guld op nookte Huut

Kassenpröven bi Pille

Nordic Walking

De rode Jack

De versluckte Tähnbohrer

Heesch - Se snackt nich mit di!

Nich veel snacken

As ik to Welt keum

Selten ener dor

Schavernack

Äkschen: Dor kickst du hin!

Dat Taschendook

Kunzert mit Freekorten

Sünd Mannslüüd blots noch Befehlsempfänger?

Düütsch un Denglisch

Dat ne’e E-Rad

Froonslüüd snackt anners as Mannslüüd

De ne’e Geldautomoot

Keen Kredit, over en Spoorverdrag

Wi sitt achtern

Lotto spelen

De Hauptsook bi Wiehnachten

De Wiehnachtsboom

De Wiehnachtsgoos oder Vullbuuksovend

Deeskalatschoon mit den Wiehnachtsboom

Wiehnachten - Kinnertiet

Mit eens is dat Wiehnachten

Worüm fiert wi Wiehnachten – sünd Rituole wichtig?

Wiehnachten un dat Festeten

Zum Titelblatt:

Düdenbüttel (Preußische Landesaufnahme von 1877)

Der historische Kartenausriss zeigt den Heimatort des Autors mit 24 landwirtschaftlichen Anwesen und um 300 Einwohnern, so wie er bis in den Zweiten Weltkrieg weitgehend Bestand hatte.

Nach dem Krieg erlebte das Dorf wirtschaftlich und kulturell einen Aufschwung, der die Einwohnerzahl auf aktuell 1.100 anwachsen ließ, aber auch die überwiegend landwirtschaftliche Prägung des Ortsbildes trat in dieser Zeit in den Hintergrund.

- De Familje 1970 -

Heimat – wat is dat?

Wat för en Bedüden hett de Heimat för di? Dat hett mi letzt een von de Zeitung froogt.

Heimat, dat hett för mi wat mit Geborgenheit, to Huus ween, en Gefeuhl von enge Verbunnenheit un Vertruutheit to doon. Wenn ik von uterhalv, von en Tour oder Urlaubsreis trüch komm, denn segg mi dat Oortsschild Düünbeudel: „Du büst to Huus!“

Heimat, dat is mien Huus, miene Familje, dat sünd de Kinner, de Enkelkinner, de alltohoop bi mi ümto wohnt.

Heimat, dat is ok dat Rebeet. Hier kenn ik jeden Weg un jeden Steeg. Hier, in miene Heimat, dor bün ik överall mit vertruut.

Vertruut mit de Sprook, mit den Slang un natürlich mit Plattdüütsch.

Heimat, dat sünd ok de bekannten Röök. – Ob dat de Deerten oder dat Eten is.

Mien Öllern harrn ’ne lütte Buursteed. Von dorher sünd mi de Röök von de Keih, Peerd, Swien, Höhner, Oonten usw. goot bekannt. Ok de Röök von de Flederblöödbruus heff ik noch jümmer in de Nees. Oder de Smack von Vanillepudding mit Himbeersaft.

Heimat, dat sünd ok dat Bruukdom un dat Vereensleven.

Ik kann mi noch dorop besinnen, as ik bi dat Pingstboomplanten bi en Wett twintig Schokoküss in dörtig Minuten opeten müss. Ik heff de Wett wunnen, müch over twintig Johr keen Schokokuss mihr sehn. Oder as ik bi dat Neejohrwünschen mienen iersten Duunas harr oder bi dat Footballspelen mien ierstet Tor in Esdörp schoten heff.

Heimat, dat sünd ok vele Erinnerungen ut de Kinnertiet. De Röök von de Schoolklass un de „Tante Meier“ von dat Lisol liggt mi bit vondoog noch deep in de Nees. Dorto hüürt ok dat Striedschohlopen op den „Pool“ oder op de „Füerkuhl“. Wo ik an enen Daag dreemol insackt bün un mien Mudder keen dröög Tüüch mihr harr. Dat heemliche Smöken. Dat ierste Fohrrad mit 8 Johr.

Heimat, dat is ok, dat man in de Dörpsgemeenschop dorto hüürt. Mit Frünnen un Bekannte un vele annere Lüüd Kontakte pleegt. Ob in de Dörpspolitik, in’n Kegelklub, bi de Frünnen von de Remise oder in annere Verenen.

Heimat dat is ok uns Landschop. Ik mook giern Urlaub in de Bargen, in’n Allgäu. Over no en gewisse Tiet tütt mi dat wedder trüch in de noorddüütsche Flachland.

Hier heff ik dat Gefeuhl, dat ik free Luft holen kann, hier bün ik nich inengt, hier kann ik överall hin. Mi dücht, je öller ik warr, so starker warrt dat Gefeuhl von Sehnsucht no Heimat.

Hier bün ik ankomen.

Kartüffelkäver seuken

No den groten Krieg wüür för de Lüüd dat Eten un Drinken un en Dack över’n Kopp dat Allerwichtigste.

Kloor, dat jedereen dorop ut wüür, no sien Meuglichkeiten sienen Bidrag dorto to dohn.

Bi uns in’n Dörp geev dat ’n ganze Reeg von Buersteden. Dat würen so an de söventig Hööv, de för jümehr egen Eten un Drinken sorgen dään. Dor wüür Koorn anboet wi Roggen, Hovern, Gassen un Röven un Kartüffel.

Dat wüür dat Johr 1950, ik wüür ölven Johr oolt, as de Amerikoner de Lüüd in de SBZ (loter DDR) mit en Kartüffelkäverploog överteihn dään.

Disse Kartüffelkäver, de keumen denn ok no uns röver.

Dorüm geev dat von dat Schoolrootsamt de Order: Jede Schölerin un Schöler müss enen Dag to’n Kartüffelkäversammeln afstellt warrn. De Ünnerricht füll an dissen Dag ut.

För uns ’ne feine Sook. Kene Schoolarbeiden un jümmer an de frische Luft.

Nu güng dat jo los: De Reegen langs rünner. Un jümmer in disse smoole Föör langs, dörch dat hoge Kartüffelkruut. Harr dat över Nacht regent, denn wüür dat Kartüffelkruut natt. De Büxenbeen ok!

Un denn schullen wi noch jümmer dissen verflixten gelen Kartüffelkäver seuken. Noch beter wüür dat, de Larven aftosammeln.

Ne, ne: Dat wüür denn doch beter no School to gohn, as in disse Kartüffelregen langs to streupen.

Een poor Johr loter, dor schullen wi dat Mudderkoorn seuken. Dat is en Parasit bi dat Roggenkoorn un is giftig. Dat is grötter as dat Koorn un süht swatt/lila ut. Se bruken dat för de Medizin. Wi Kinner hebbt dat sammelt un no de Afteek bröcht. Mit dat Geld hebbt wi uns denn wat köfft: de en enen Football, de annere ’n Popp, wedder annere hebbt dat Geld in Snöckerkroom anleggt.

Riek is dor over keeneen von de Schoolkinners bi worrn; over de Afteker.

Bohnfohrt ohn Ansluss

Vör enige Johren harrn se sik tohoopfunnen. De veer Froonslüüd ut dat Geestdörp: Grete, Inge, Magda un Marianne. Se wullen sik eenmol in’n Moond dropen. Dorbi över dit un dat rümslafudern un so’n beten handarbeiden. Jedereen müss as Bidrag 5,- Euro in de Kass packen. Dorför wullen se sik mol en scheunen Dag moken. Mol so’n lütten Bummel in Hamborg, mol no Bremen oder Lübeck.

De Mannslüüd wullen se nich so rech dorbi hebben. Ne, de stüern doch blots.

Ne – dat kunnen se sass alleen af. So güng dat nu al een ganze Tiet von Johren: De Froonslüüd häkeln oder knütten un harrn jedet twete Johr jümehr Bummeltour. As dat nu wedder op’n Harvst togüng överleggen se, wo se woll hinführen kunnen. Ob dit Mol en Dag recken dä?

Inge meen: „Wenn wi al losführt, denn man glieks twee Doog. Over wohin?“

„No enen Wiehnachtsmarkt”, möök Grete den Vörslag.

„Jo”, seggt Magda. „No den Christkindlesmarkt in Nürnbarg. De schall ganz kommodig ween.“

„Over wi koomt wi dor hin, un reckt dat denn ok mit twee Doog?“ räsoneer Marianne.

So keumen de veer Froonslüüd övereen, dree Doog mit jümehr Mannslüüd un mit de Bohn no Nürnbarg to’n Christkindlesmarkt to führen.

Wiel se jüst bi ehr in de Stuuv seten, keum Magda de Organisatschoon to: Fohrkorten besorgen, Quarteer afmoken, för Proviant sorgen. Allens wüür bestens rüst, un nu kunn de Reis jo losgohn! De Reis güng mit de Iesenbohn von Hammoh no Horborg. Dor müssen se ümstiegen in den ICE no Nürnbarg. So en lange Reis mit’n Tog harr noch keeneen von jüm mookt.

Moorns Klock fief opstohn, no’n Bäcker hin un Rundstück för’t ierste Fröhstück afholen. Denn hin no’n Bohnhoff. De Lüüd un de Tog würen pünktlich dor.

De Reis kunn losgohn. – No goot en viddel Stünn, de Sellschop harrn sik dat jüst in ehr Afdeel gemöötlich (kommodig) mookt, bleev de Tog merrn op de Streck stohn. Dat duer teihn Minuten, twintig Minuten. – No goot een halve Stünn sett sik de Tog denn doch weer in Gang un keum goot in Hamborg-Horborg an.

Over wat nu?

De Anslusstog mit de Platzkorten wüür al lang weg. So stünn de lütte Reisesellschop mit jümehr Bagoosch op’n Bohnhoff in Horborg un teuv op den ICE oder een Wunner. Un dat Wunner keum! – Dat heet mit’n Vörnomen „Werner“ wüür de Fohrdeenstleiter un Maker von Magda ehrn Kierl ut ole Tieden.

„Wo wüllt ji denn hin?“

„Wi wüllt mit’n ICE no Nürnbarg“, segg Magda, „over uns Tog is hier dörtig Minuten to loot ankomen.“ „Och,“ segg Werner. „Warrt man nich glieks kopplos, dor kummt glieks noch een ICE, den hool ik för jau an.“ Werner neuhm sien Funkgerät un leut dat Holtsignool för den ICE op „Stopp“ stellen.

De Tog heul an.

Fohrdeenstleiter Werner leut den Togföhrer weten, dat he en Dör opmoken schull, wiel hier noch Fohrgäst würen. Lütten Stoot duer dat noch. Denn kunnen se instiegen. De Togbilöper wüür teemlich mucksch. Wiel he so wat överhaupt nich giern harr.

Un mit de Platzreserveerung wüür dat ok nix. De Korten gellen nich för dissen Tog. So seet de een hier, de anner dor. Un von dat gemeensome Fröhstück wüür ganz un gor nix. Jeder kau vör sik op sien Rundstück.

Over dat nütz jo nix! In Hannober harrn se Glück, dor keum en ne’en Schaffner. De kümmer sik üm jüm, un se kregen en egen Afdeel. So keum de Reisesellschop ohn Problemen un best toweeg in Nürnbarg an.

Dat Quartier wüür bestens. De Christkindlesmarkt un wat dor so in de Stadt so ümto noch to bekieken wüür, wüür besöch. No den Wiehnachtsmarkt güng dat jeden Dag hin. Hier an en Bood ran un wat bekieken. Dor an en Punschstand un’n lütten to Boss sloon oder ’n beten wat eten.

Denn dat grote Kunzert in de St.-Lorenz-Kark. Op’n Trüchweg dorvon sehn de veer Froonslüüd op den Wiehnachtsmarkt en Fro blangen enen hogen Dannenboom stohn. De süng Wiehnachtsleder. Dat hett de Froonslüüd so anstött, dat se sik ok blangen den Dannenboom stellt hebbt un ok en poor Leder süngen. För sik stellen se en Putt op un wiss un wohrhaftig keumen dor ok en poor Groschen rin.

Von dissen Utfloog no Nürnbarg würen se all tohoop ganz begeistert. An’n drütten Dag güng dat wedder retuur Richtung Heimat.

Viddel no Klock dree wüür de Abfohrtstiet von den Tog. Op Gleis 4, Block B. Magda, Grete, Marianne un Inge würen pünktlich mit jümehr Mannslüüd op’n Bohnhoff un teuven dorop, dat de Tog keum.

Bi de Nofroog von Magda ehrn Kierl no de Platzreserveerung keum bi rut, dat de Reserveerungskorten för en Stünn ehrder utstüllt würen. De bither gode Luun verfleug mit eenmol. – Over wat schullt!

De Tog rull in’n Bohnhoff in. He wüür brekenvull. An en Sitzplatz wüür överhaupt nich to dinken. So güng dat also wedder no Huus. All tohoop würen se gnatzig. Keeneen see ’n Wuurt.

Wüür dor nich de patente Bohnschaffner komen un harr sik dat Malöör anhüürt, de Fohrt wüür wull wuurtlos to Enn gohn. Over de Schaffner wüss Root. He bugseer de Sellschop in en Afdeel 1. Klass. Mit’n mol würen se all wedder boven op.

Utstiegen müssen se in Hamborg op’n Hauptbohnhoff.

De Tog leup pünktlich in. An de Utgangsdöör lücht en greunen Punkt op, wat bedüden schull: „Wenn du hier utstiegen wull, denn muss du dor ropdrücken un denn so geiht de Döör open.“

Over dat keum anners. Marianne ehr Kierl stünn den Schalter un de Döör an’n Nöögsten. „Dat du hier nix koputt mookst“, segg se to em, „loot de Finger von den Schalter.“

De Folge wüür, dat sik de Tog wedder in‘t Bewegen sett un de veer Poren ierst in Hamborg-Dammtor utstiegen kunnen.

Dor kunnen se den Anslusstog nich mihr kriegen. Denn de wüür intwüschen afführt. Also nu mit en Bummeltog torüch no Neegroben. Dor noch 45 Minuten töven un denn mit’n Tog bit no de Kreisstadt Stood.

No disse ganzen Stropozen un Pannen würen se ovends all teemlich beet.

Over en lütt Happyend geev dat doch.