Jumfer Swaanwitt un Jumfer Voss-Steert E-Book

Klaus-Peter Asmussen

• Herausgeber: Books on Demand
• Kategorie: Fantasy und Science-Fiction
• Sprache: Deutsch
• Veröffentlichungsjahr: 2019

Seitenzahl: 368

Beschreibung

Mit der Nummer 20 unter dem Titel "Jumfer Swaanwitt un Jumfer Voss-Stert" wird die Reihe "Märkens up Platt" abgeschlossen, die damit insgesamt 444 Märchen unterschiedlichster Provenienz umfasst. Dieser letzte Band enthält ausschließlich schwedische Märchenstoffe, die überwiegend aus der Sammlung von Gunnar Olof Hyltén-Cavallius (1818-1889) und George Stephens (1813-1895) und der Sammlung von Eva Wigström (1832-1901) stammen und den schwedischen Originaltexten nacherzählt wurden. Hyltén-Cavallius und der gebürtige Engländer Stephens waren gewissermaßen die "Brüder Grimm Schwedens", wobei der Schwede als Muttersprachler naturgemäß für die Texte zuständig war, Stephens dagegen für wissenschaftliche Anmerkungen und Kommentare. Wigström, gebürtig aus Schonen, sammelte in ihrer Heimat. Wer sich in Märchen ein wenig auskennt, wird mancherlei bekannte Motive wiederfinden, zum Teil allerdings in vielfältigen und interessanten neuen Kombinationen. In "De Prinzessin in'e Kaat" erkennen wir unschwer die Geschichte vom König Drosselbart wieder. Geraten Hänsel und Gretel an das Pfefferkuchenhaus einer Hexe, so finden nun Bruder und Schwester, die sich ohne den Einfluss einer bösen Stiefmutter im Wald verirrt haben, die Kate eines Riesen, die mit lauter Würsten gedeckt ist. Die Folgen sind aber praktisch die gleichen. In "De twee Schatullen" finden wir die wesentlichen Züge aus "Frau Holle" wieder, allerdings mit wesentlich drastischeren Konsequenzen - in beide Richtungen. Aber auch mancherlei Neues wird man entdecken können, wie etwa die Geschichte von der wunderbarten Kuh "Sneeflock".

Leseprobe

Klaus-Peter Asmussen, geboren 1946 in Handewitt, wuchs mit plattdeutscher Muttersprache auf. Nach Abitur am Alten Gymnasium, Flensburg, und sechssemestrigem Studium an der damaligen Pädagogischen Hochschule Flensburg (heute: Europa-Universität) trat er in den Schuldienst ein und war zunächst sechs Jahre lang als Grund- und Hauptschullehrer in Dithmarschen tätig. Ab 1976 arbeitete er als Realschullehrer für Englisch und Dänisch in Tarp, Kreis Schleswig-Flensburg, bis er 2010 in den Ruhestand trat. 2007 veröffentlichte er bei BoD – Books on Demand „Planten un Blomen“, ein „Wörterbuch schleswig-holsteinischer Pflanzennamen“ (ISBN 978-3-8334-8589-3). Seit 2005 befasst er sich mit dem Übertragen von Märchen unterschiedlichster Provenienz in die plattdeutsche Sprache und Kultur. Sein hier vorgelegtes zwanzigstes Märchenbuch, das die Reihe „Märkens up Platt“ abschließt, enthält ausschließlich schwedische Märchenstoffe, neu erzählt nach den Originaltexten, die überwiegend der Sammlung von Gunnar Olof Hyltén-Cavallius (1818-1889) und George Stephens (1813–1895) sowie der Sammlung von Eva Wigström (1832–1901) entlehnt wurden. Klaus-Peter Asmussen wohnt heute in seinem Geburtshaus in Langberg, Gemeinde Handewitt.

Wat hier insteiht

Jumfer Swaanwitt un Jumfer Voss-Steert

De Jung, de de Ries sin Gör in’e Soot fullen is

De Prinzessin in’e Kaat

De Jung, de mit de Ries um’e Wett eten hett

De Halvtroll oder De dree Swerter

De Riesenkaat mit en Dack vun luter Wüst

De Seehex un de Königskinner

De Ries sin Knecht

Sneeflock

Dat Swert, de Goldhöhner, de Goldlücht un de Goldharp

De Kaat mit en Dack vun idel Kees

Prinz Hoot

De Wunnerbare Hingst

Dat Zegenlamm un de König

Jeppe in’t Noordland

De dree Hünne

De twee Schatullen

De Königsdochter in’e Toorn

De Goldkater

De verwünschte Hoppetuuts

De König un de Buerndochter

De Prinzessin up’e Glasbarg

Jumfer Swaanwitt un Jumfer Voss-Steert

Dar is mal en leege Fruunsminsch we’n, de hett twee Döchter hatt, en eegne Dochter un en Steefdochter. De eegne Dochter is grimmig1 we’n vun Utseh’n un noch grimmiger vun Hart. Man de Steefdochter is smuck we’n vun Gesicht un sachtmödig vun Natur, un darum hebben all Lüüd ehr bloots dat Allerbeste wünscht. Dar hebben de Steefmudder un de Steefsüster sik oever argert un sünd ümmerto afgünstig we’n up de stackels Deern.

Mal ward de Deern vun ehr Steefmudder na de Born schickt, se schall Water halen. As se dar henkümmt, reckt sik en lütte Hand ut dat Water un en Stimm seggt: „Jumfer smuck un fien! Giff mi din Goldappel, denn wünsch ik för di dree gude Wünsche.“ Do deit he de Deern leed, wo he dar so fein beden deit, un se leggt ehr Goldappel in de lütte Hand. Denn böögt se sik dal oever de Born un passt fein up, dat se dat Water jo nich grumsig maakt, as se ehr Ammer vull maakt. As se nu wedder na Huus will, wünscht de Bornkeerl, de Deern schall dreemal so smuck warrn, as se so al is, ümmer, wenn se lacht, schall ehr en Goldring ut’e Mund fallen, un rode Rosen schoe’n allerwegens upstahn, ’nem se up’e Grund pedden deit. Un dat dröppt foorts allens in. Vun de Dag an ward de Deern Jumfer Swaanwitt nöömt, un wied un sied in’t Land snacken se darvun, wo smuck as se is.

As de leege Steefmudder dat allens wies ward, argert ehr dat bannig, un se oeverleggt bi sik, wodennig se dat anstellen schall, dat ehr eegne Dochter jüst so smuck ward as Swaanwitt. Darum deit se allens för un klamüüstern ut, wodennig dat allens togahn is, un denn schickt se ehr Dochter uck hen för un halen Water. As de boshaftige Deern nu na de Born kümmt, reckt sik en lütte Hand oever de Waterspeegel, un en Stimm seggt: „Jumfer smuck un fien, giff mi din Goldappel, denn wünsch ik för di dree gude Wünsche.“ Man de Oolsch ehr Dochter is leeg un raffig, un se kann nie nich wat wegschenken. Darum haut se na de lütte Hand, schimpt de Bornkeerl ut un seggt vull Raasch: „Du bruukst nich gloven, dat du vun mi en Goldappel kriggst.“ Denn maakt se ehr Ammer vull, maakt dat Water eerst recht grumsig un geiht denn böös weg.

Do ward de Keerl, de oever de Born regeert, füünsch un wünscht för ehr dree leege Wünsche as Lohn för ehr Boshaftigkeit. He wünscht, se schall dreemal so grimmig warrn, as se so al is, elkeen Mal, wenn se loslacht, schall ehr en dode Rott ut’e Mund fallen, un Voss-Steerten2 schoe’n allerwegens ut ehr Footsporen wassen, ’nem se up’e Grund pedd’t. Un sodennig kümmt dat uck. Vun de Dag an ward de booshaftige Deern to Spott un Spee Jumfer Voss-Steert nöömt, un de Lüüd snacken en Barg oever ehr gediegene Utseh’n un Natur. Man de Oolsch kann dat nich af, dat ehr Steefdochter smucker is as ehr rechte Dochter, un stackels Swaanwitt mutt vun do an all Unrecht un Schimp utholen, wat man up en Steefkind fallen kann.

Nu hett Jumfer Swaanwitt en Broder, de hett se bannig leev un he ehr jüst so vun ganzen Harten. De Jung is al lang’ vun to Huus weggahn un deent nu bi en König wied, wied weg in en frömde Land. Man de anner Hofflüüd dar koenen em nich utstahn vun wegen, dat he bi sin Herr so guut anschreven is, un se woe’n em geern dalrieten, wenn se man wat finnen koenen un bringen vör gegen em.

De afgünstige Keerls passen nipp up allens, wat de Jung deit, un denn gahn se een Dag hen na de König. Se seggen: „Herr König! Wi weeten ja, du kannst keen Falschheit un Unrecht af bi din Lüüd. Darum woe’n wi di man seggen, de frömde Bengel, de du in din Deenst hest, böögt elkeen Morrn de Kneen vör en Afgott.“ As de König dat hört, denkt he, dat is man Boshaftigkeit un Nasnack, un gloovt dar nich an. Man de Hofflüüd seggen, he kann sik dar ja sülven vun oevertügen, um se hebben de Wahrheit seggt oder nich. Se gahn mit em vör de junge Mann sin Kamer un seggen, he schall man mal dör’t Sloetellock kieken. As de König dar nu rinkickt, ward he wies, de Jung liggt up’e Kneen vör en Bild, un do mutt he ja denken, wat de Hofflüüd vertellt hebben, dat is allens wahr.

De König kümmt nu bannig in Raasch, röppt de junge Mann vör sik un verordeelt em to’n Dood för sin grote Verbreken. Man de junge Mann verdeffendeert sik un seggt: „Herr König! Du musst nich denken, dat ik dar en Bild vun en Afgott anbeden do; dat is en Bild vun min Süster, un ik be’ elkeen Morrn un Avend to Gott, dat he ehr bewahren mag, denn se is in’e Gewalt vun en leege Steefmudder.“ Do will de König dat Bild seh’n, un dat is so smuck, he ward gar nich möö’ un kieken dat an. He seggt: „Wenn dat wahr is, wat du seggst, un dat is din Süster, denn schall se min Königin warrn, un du scha’st sülven henreisen för un halen ehr. Man sünd dat Loegen, denn scha’st du to Straaf de wille Deerten in’e Löwenkuhl vörsmeten warrn.“ De König lett denn en Schipp up’t prachtvullste utrüsten mit Lüüd un kostbare Saken un schickt de Jung mit grote Staat afste’ un halen sin Süster an’e Königshoff.

De junge Mann fahrt nu wied oever See un kümmt toletzt to Huus an in sin Land. Dar bestellt he de König sin Warv, so as em dat updragen is, un maakt sik denn klaar för un seilen torügg. Do beden em sin Steefmudder un Steefsüster, um se nich uck mitkamen dörven mit’t Schipp. Dat passt de Jung ja nu gar nich, un he seggt nee. Man do snackt Swaanwitt em to för se, un do kriegen se se’s Willen.

As se nu afseilt sünd un kamen rut up’e wille See, do gifft dat en gewaltige Storm, dat de Seelüüd al meenen, dat Fahrtüüg un allens geiht in’e Grütt. Man de junge Mann lett sik dat nich ankamen, he klarrt hooch rup up’e Raah un kickt, um dar nich na jichens en Siet is Land in Sicht. As he denn vun’e Mast utkeken hett, röppt he dal na Swaanwitt, de nedden an Deck steiht: „Leeve Süster, nu seh ik Land!“ Man dat weiht so dull, de Deern kann sin Wöör nich verstahn. Un so fraagt se ehr Steefmudder, wat he seggt hett. Do seggt dat falsche Wiefstück: „Ja, he seggt, wi kamen nie nich up Gott sin gröne Eerde, wenn du nich din Goldschatull in’e See smittst.“ As Swaanwitt dat hört, deit se, wat ehr seggt is un smitt ehr Goldschatull rin in’e deepe See.

Wat later röppt de Jung nochmal dal na sin Süster, de nedden an Deck steiht: „Swaanwitt! Dat ward Tied, dat du di as Bruut utstaffeerst, wi sünd bald dar!“ Man de Deern kann sin Wöör wedder nich verstahn vun wegen de dulle Storm. Do fraagt se ehr Steefmudder, wat ehr Broder seggt hett. Un dat falsche Wiefstück seggt: „Ja, he seggt, wi kamen nie nich up Gott sin gröne Eerde, wenn du di nich sülven in’e See smittst.“ Dat kümmt Swaanwitt nu doch gediegen vör; man de leege Steefmudder löppt hen un schuppt ehr gau oever Boord. Do ward de Deern mitnahmen vun’e Bülgen un kümmt hen na dat Meerwief, wat oever all de Minschen bestimmen deit, de up See umkamen.

As de Jung nu dalkümmt vun’e Raah un seh’n will, um sin Süster t’recht is, vertellt de Steefmudder em mit vel Krokodillstranen, Swaanwitt is oever Boord fullen. Do verfehrt de junge Mann sik un all de Seelüüd mit, denn se weeten woll, wat dar för’n Straaf up se luert, dat se nich beter up de König sin Bruut uppasst hebben. Man dat falsche Wiefstück lett sik noch en Hallunkenstück infallen. Se seggt, se koenen man ehr eegne Dochter as Bruut utstaffeern, denn markt dat ja keeneen, dat Swaanwitt weg is. Dar will de Jung nix vun weeten, man de Schippslüüd sünd bang’ för se’s Leven, un do mutt he doon, wat de Steefmudder seggt hett. Jumfer Voss-Steert ward denn up’t allerprachtvullste rutputzt mit rode Ringen un gollne Keden. Man de junge Mann is schiet topass, he kann nich vergeten, wat sin rechte Süster för’n Unglück tostött is.

Wieldes löppt dat Fahrtüüg in ünner Land, un dar kümmt de König mit sin heele Hoff un grote Staat se in’e Mööt. Dar warrn nu düre Teppichen utbreed’t, un de König sin Bruut ward mit grote Ehren vun Boord bröcht. Man as de König Jumfer Voss-Steert to Gesicht kriggt un hört, dat schall sin Bruut we’n, do markt he, dar stimmt wat nich, un ward splitterndull. He lett denn de junge Mann vör de Deerten in’e Löwenkuhl smieten, man he will nich sin Königswoort t’rüggnehmen un nimmt de grimmige Deern to Fruu, un do ward se Königin an ehr Süster ehr Stä’.

Nu hett Jumfer Swaanwitt en lütte Hund hatt, de hett se bannig leev hatt. Sneewitt hett he heeten. As de Deern nu weg is, do is dar ja keeneen mehr, de sik um dat true Deert kümmert, un do löppt he rup na de Königshoff un verkrüppt sik in’e Slottskoek un leggt sik dar dal vör de Füerstä’. To Avend, as al allens to Bett is, markt de Koekenmeister upmal, wo de Dör vun alleen upgeiht, un en nüdliche lütte Ent kümmt in’e Koek rinhoppt, de is anbunnen mit en Ke’. Allerwegens, ’nem de lütte Vagel up’e Grund pedden deit, stahn de smuckste Rosen up. Man de Ent geiht hen, ’nem de Hund in’e Heerdkuhl liggt, un seggt:

„Du stackels lütte Sneewitt!

Ans leegst du up Küssens vun Sied so blau,

nu musst du liggen in’e Asch so grau!

Min stackels Broder! He sitt in’e Löwenkuhl.

Falsche Jumfer Voss-Steert!

Se slöppt in min Herr sin Arm.“

Denn seggt de Ent: „Ik arme Stackel! Ik kaam hier nu noch twee Nachten, darna seh ik di nie nich wedder.“ Denn eit ’n de lütte Hund, un de Hund wackelt darför mit’e Steert. Man kort darna geiht de Dör wedder vun alleen up, un de lütte Vagel verswinnt.

De neegste Morrn, as dat Dag ward, nimmt de Koekenmeister all de smucke Rosen, de dar up’e Del liggen, un leggt se um dat Fatt, wat na de König sin Disch bröcht ward. De König kann sik gar nich nugg wunnern oever de dare Blöme, he lett de Koekenmeister kamen un fraagt, wo he bi so’n feine Rosen kümmt. Do vertellt de Kock, wat dar de Nacht passeert is un wat de Ent to de lütte Hund seggt hett. As de König dat hört, ward em ganz gediegen tomoot, un he seggt to de Koekenmeister, he schall em Bescheed geven, wenn de Vagel sik dat neegste Mal wiesen deit.

De neegste Nacht kümmt de lütte Ent wedder in’e Koek un snackt mit ehr Hund as vörher. Do kriggt de König Bescheed, un he kümmt an, as de Vagel jüst wedder ut’e Dör hoppt. Man allerwegens up’e Del liggen smucke Rosen, de rüken so fein, sowat is noch nich dar we’n.

Do nimmt de König sik vör, wenn de Vagel sik nochmal wiest, denn so schall ’n nich utkniepen. Darum stellt he sik in’e Slottskoek un passt up. As he dar nu lang’ luert hett un dat geiht up Middernacht to, do kümmt de lütte Vagel so as gewöhnlich, hoppt hen na de Hund, de bi de Füerstä’ liggt, un seggt:

„Du stackels lütte Sneewitt!

Ans leegst du up Küssens vun Sied so blau,

nu musst du liggen in’e Asch so grau!

Min stackels Broder! He sitt in’e Löwenkuhl.

Falsche Jumfer Voss-Steert!

Se slöppt in min Herr sin Arm.“

Denn seggt de Ent: „Ik arme Stackel! Nu seh ik di nie nich wedder.“ Se eit de lütte Hund, un de Hund wackelt mit’e Steert. As de Vagel nu weg will, springt de König to un grippt ’n bi de Foot. Do ward de Ent upmal to en gresige Draak; man de König hollt fast. Se verwannelt sik noch wieder un ward to Slangen, Wülf un anner gefährliche Deerten, man de König lett nich los. Nu treckt dat Meerwief hart an’e Ke’; man de König hollt fast, un de Ke’ ritt af mit grote Larm un Geroeter. Do steiht dar mitmal en feine Deern, vel smucker as up dat smucke Fruunsbild, un se dankt de König, dat he ehr ut dat Meerwief ehr Gewalt erlöst hett. Do freut de König sik oever de Maten. He nimmt de smucke Deern in’e Arm un gifft ehr en Söten un seggt: „Di oder keen up’e Welt will ik as min Königin hebben; un nu seh ik woll, din Broder weer unschüllig.“ Denn schickt he gau sin Lüüd na de Löwenkuhl to nakieken, um he noch an’t Leven is. Un do sitt de Jung heel un gesund merrn mang all de wille Deerten, un de hebben em gar nix daan. Do ward de König wedder vergnöögt tomoot, un he freut sik, dat allens noch so guut aflapen is. Un denn vertellen em Broder un Süster, wodennig de falsche Steefmudder an se hannelt hett.

As dat hell ward, lett de König tostellen to en grote Gastbott un heet de vörnehmste Lüüd in sin Riek na de Königshoff kamen. As se nu all to Disch sitten un lustig sünd, ward de König de Geschicht vertellen vun Broder un Süster, de vun se’s Steefmudder verraden wurrn sünd, un he vertellt allens so, as dat passeert is, vun Anfang bet Enne. As de Geschicht ut is, kieken de König sin Lüüd sik an, un all meenen se, sowat dörv ja woll nich wahr we’n. Man de König dreiht sik na sin Swiegermudder un seggt: „Nu mutt dar mal een wat seggen to min Geschicht. Ik much geern mal weeten, wat för’n Straaf so een verdeent hett, de so’n unschüllige Leven verraden deit.“ De falsche Oolsch markt gar nich, dat ehr Hallunkenstück upflagen is, un seggt driest: „Ja, de harr woll verdeent un warrn kaakt in hitte Blie.“ De König dreiht sik denn um na Jumfer Voss-Steert un seggt: „Ik much uck mal din Meenen hören. Wat för’n Straaf hett een verdeent, de so’n unschüllige Leven verraden deit?“ De leege Deern antert hastig: „Ja, de harr woll verdeent un warrn kaakt in hitte Teer.“ Do ward de König splitterndull, he steiht up un seggt: „Denn hebben I nu ju’s eegne Ordeel spraken. Un dat Ordeel schoe’n I uck ünnergahn.“ Do lett he de beide Wiever wegbringen un dootmaken, so as se dat sülven seggt hebben, un dar is keeneen, de för se um Gnaad beden deit – anners keen as Swaanwitt.

Denn fiert de König sin Hochtied mit de smucke Deern, un all dücht se, en smuckere Königin kann’t gar nich geven. Man sin eegne Süster verheiraad’t he mit de flinke Jungkeerl, Swaanwitt ehr Broder, un do is dar grote Freud an’e heele Königshoff, un do leven se denn glücklich un tofreden, ja, uck vundaag noch.

2 Ackerschachtelhalm (Equisetum arvense)

De Jung, de de Ries sin Gör in’e Soot fullen is

Dar is mal en Ries we’n, de hett in’t Holt wahnt. Dat Land rund um sin Kaat hett düchtig wat afsmeten, un de Ries sin Veeh hett ümmer guut in Fudder stahn; man de Lüüd in’t neegste Dörp hebben bloots ringe un magere Weid hatt.

Nich wied af vun de Ries sin Hoff hett en arme Fruunsminsch wahnt, de hett een Soehn hatt. He is man en lütte Spink we’n, man bannig plietsch un driest. Mal seggt de Jung to sin Mudder, se schall em dree Keesen maken. De Fruu deit dat. As de Keesen nu ferdig sünd, rullt de Jung se in’e Asch, dat se gries utsehn warrn un nich to eten. Dar ward sin Mudder vergrellt oever un schimpt em ut, dat he de Gottsgaav sodennig verasen deit. Man de Jung seggt, se schall dat man guut we’n laten; se kann ja nich weeten, wat he vörhett.

Fröh an’e neegste Morrn treckt de Jung to Holts mit sin Mudder ehr Veeh un mött de Flock rin up’e Ries sin Weiden. Dar drifft he sik rum, ahn dat em dar een verdwass kümmt, so lang’ as de Sünn an’e Heven steiht. Hen to Avend haalt he sin Veeh denn tosamen un will wedder na Huus. Man de Ries is wieldes sin Besöök wies wurrn un kümmt nu mit grote Schre’ up em to. He is bannig füünsch un kickt so wild, de Jung ward rein bang’, liekers he anners so driest is. „Wat deist du hier up min Land?“ bölkt de Ries. De Jung seggt, he hett Weid söcht för sin Veeh. De Ries seggt: „Seh foorts to, dat du Land winnst, anners will ik di so drücken as nu düsse Steen!“ Un do kriggt de Ries en grote Feldsteen faat, de dar an’e Grund liggt, un drückt ’n, dat de Steen in dusend Splittern springt.

De Jung seggt: „Du büst ja bannig stark, man min Knoev sünd nich ringer, wenn ik uck man lütt bün.“ Denn kriggt he een vun sin Keesen faat un quetscht ’n, dat de Waai3 dar rutlöppt. As de Ries dat süht, is he düchtig verbaast un meent, dar stimmt sachs wat nich bi. He kriggt sik en anner Steen her vun’e Grund un drückt ’n to Gruus un Muus; man de Jung nimmt sin tweete Kees un quetscht dar dat Water rut as vörher. Denn maken se dat dare Spill nochmal, un de Jung drückt dat Water ut de drütte Kees.

Do seggt de Ries: „Dat harr ’k nich dacht, dat du so vel Knoev harrst. Kumm mit na min Hoff un gah bi mi in Deenst; wenn du mi truu deenen deist, gev ik di dree Schepel Gold. Man deist du din Arbeit nich so, as ik dat hebben will, denn snied ik di dree breede Reemens ut’e Rügg.“ – „Ja“, seggt de Jung, „dat, dücht mi, is en gude Afmaken. Man nu mutt ik eerstmal min Beester to Dörps drieven.“ Do maken se af, se woe’n sik de neegste Dag wedder drapen, un darmit gahn se ut’neen.

De neegste Dag geiht de Jung denn to Holts un dröppt sik dar mit de Ries, so as dat afmaakt is. Denn gahn se tosamen na de Ries sin Kaat. Man de Ries sin Oolsch is so groot un kickt so füünsch, de Jung is mehr bang’ vör ehr as vör de Ries.

Na en Tied schoe’n de Ries un sin Knecht denn to Holts un hau’n Brennholt. De Ries seggt: „Wo du so’n Knoev hest, kannst du man min Äx drägen.“ Man de Äx is bannig groot un swaar, de Jung kann ’n knapp böhren. Do seggt he: „Buer, mi dücht, dat is beter, du driggst din Äx sülven, denn so kann ik vörutgahn un de Weg wiesen.“ Dar is de Ries mit inverstahn, un se trecken afste’. As se denn dar sünd, blifft de Ries stahn bi en grote Boom. He seggt: „Wo du doch so’n Knoev hest, kannst du man de eerste Hau doon, denn maak ik de tweete.“ – „Nee“, seggt de Jung, „ik bün dat nich wennt un hau’n mit so’n lütte Äx. Maak du man sülven de eerste Hau, denn do ik de tweete.“ Dat is de Ries uck recht, he böhrt de Äx tohööcht un deit en gewaltige Slag na de Wuddel. Man de dare Hau is so dull, dat de Boom mit grote Krach umfallt. Do bruukt de Jung för dütmal keen Proov vun sin Knoev geven.

As de Boom nu na Huus bröcht warrn schall, fraagt de Ries: „Wullt du bi de Topp drägen oder bi de Wuddel?“ – „Bi de Topp“, seggt de Jung. De Ries böhrt de Boom up’e Schuller, man de Jung röppt em to, he schall dar wieder ünner gahn. De Ries deit dat, un toletzt hett he de heele Boom in’e Balangs up’e Nack. Denn hoppt de Jung sülven rup un verstickt sik mang de Telgens vun’e Boom. As se denn na de Hoff kamen, is de Ries fix un ferdig, man de Knecht meent, dat weer ja keen sware Arbeit.

De neegste Dag seggt de Ries, he will up Reisen gahn; de Knecht schall to Huus blieven un de Fruu helpen un karnen Bodder. Do kriggt de Riesenoolsch en Karn vull Melk her; man de Karn is so groot, de Jung kann knapp de Karnstock böhren. He seggt: „Fruu, mi dücht ja, dat is bannig lichte Arbeit; man du musst mi eerst wiesen, wodennig ik dat maken schall.“ De Riesenoolsch deit, wat he seggt hett, un geiht bi un boddern, un de Jung steiht darbi un kickt to. Do fangt mitmal dat Riesengör an to blarrn. Do seggt de Oolsch: „Gah du man mit de Lütte na de Soot un maak ehr rein; ik karn denn so lang’ wieder.“ De Jung geiht, man he hett dat dar nich so hild mit. As he denn na de Soot kümmt un schall de Lütte reinwaschen – de is meist so groot as he sülven –, do hett he dat Mallöör, dat dat Riesengör daltrünnelt in’t Water un versüppt. De Bengel meent, dar is ja nich vel Schaden bi; man he denkt sik, darna is dat sachs nich anbröcht un blieven noch lang’ bi de Ries.

As de Jung wedder an’e Kaat kümmt, is de Oolsch ferdig mit karnen. „Dat hett ja arig lang’ duert mit di“, seggt se to de Knecht; „man wonem büst du mit min Kind afbleven?“ „Ja“, seggt de Jung, „as ik ehr wuschen harr, is se in’t Holt rinlapen, ehr Vadder in’e Mööt.“ – „Na ja“, meent de Oolsch, „denn kamen se sachs bald tosamen na Huus.“

Hen to Avend kümmt de Ries vun’t Holt torügg un is bannig möö’. De Oolsch röppt em in’e Mööt: „Vadder! Wonem hest du unse Deern laten?“ – „Ik heff keen Deern sehn“, seggt de Ries. Do verfehrt de Riesenoolsch sik un ward luud bölken un jammern. Och, seggt de Jung, he un de Ries woe’n man losgahn un dat Kind söken. Un denn trecken se to Holts un söken na alle Kanten, man se koenen keen Kind finnen.

As de Ries un sin Knecht lang in’t Holt rumlapen sünd, kamen se upletzt an’e Grenz vun de Ries sin Rebeet. Do seggt de Jung: „Buer, ik bün nu nich mehr wied af vun to Huus. Giff mi doch Verlööv un gahn hen na min Mudder, de luert up mi. Morrn kaam ik denn wedder un help di söken.“ De Ries seggt: „Ja, denn kannst du gahn, wo du mi so truu deent hest; man kumm bald wedder.“ Un darmit kriggt de Ries dree Schepel Gold rut un gifft se de Jung as Lohn för sin Deenst. Un de Jung bedankt sik un seggt, dat neegste Mal will he em noch beter deenen.

De Ries un de Jung trecken nu elk in sin Richt. De Jung geiht na Huus na sin Mudder un gifft ehr allens, wat he verdeent hett, un vun do an sünd se riek un glücklich we’n. Man de Ries is wieder in’t Holt rumstromert un hett na sin Kind söcht. Dar gahn he un sin Oolsch vundaag ümmer noch un söken.

De Prinzessin in’e Kaat

Dar is mal en Prinzessin we’n, de is so smuck we’n, dar hett elkeen vun snackt, un sodennig hett se an elkeen Finger en Frier hatt. Darum hett se dar uck nich vel na fraagt, wodennig se mit se umgahn is. Toletzt kümmt dar en Prinz na ehr Vadder sin Slott, de verkickt sik sodennig in ehr, he harr dree Daag för ehr up’e Kopp stahn, wenn se dat verlangt harr.

Nu weet een ja, wenn een sodennig oever beide Ohr’n verleevt is, stellt he sik nich jüst plietsch an. Un de Prinzessin hett dar ehr Spaaß an hatt un kriegen de dare Frier darto, dat he hengeiht, ’nem se henwiest, wenn se em man bloots en beten fründlich ankieken deit. As he denn mal to ehr seggt, se schall doch man ingahn up sin Frierie, do seggt se, se gloovt noch nich so recht an sin Leev. Dar is sachs nich mehr mit los, meent se, as mit sin Leev to sin feine Perd, un se kann em nich ehr Ja-Woort geven, ehrer se seh’n kann, um he för ehr wull sin Perd de Ohren afsnieden un dar denn up rieden.

De Prinz is doof un blind för all Verstand, so as de Barkhahn to Paartied. Un do snitt he würklich dat Perd de Ohren af un ritt denn hen na ehr Finster. Man do ward se luuthals lachen un fraagt em, um he würklich gloovt, se heiraad’t so’n Doesbartel, un seggt, he schall man afhulen up sin Krack ahn Ohren. Un de heele Hoff lacht mit de Prinzessin, as he wegrieden deit vun’t Slott. –

Na en Tied kümmt dar an’e Königshoff en junge Daglöhner oder Buernjung, will ik mal seggen, un de hett dat allersmuckste gollne Spinnrad mit, un dar kriggt de Prinzessin so’n Lust to, se will em dat foorts afkopen. De Buernjung ward ruprapen na ehr, un se bütt em en arige Handvull Geld an för dat Spinnrad. Man he will dat anners nich verkopen as bloots för een Pries, un dat is, dat he to Nacht bi ehr Dör liggen dörv. Dar will se natürlich nix vun weeten; man wenn dat nu mal nix warrn kann för en betere Pries, do kriggt he upletzt doch Verlööv un liggen bi de Dör, un se kriggt dat Spinnrad. Un denn glitt he sik för dat Mal wedder af.

As denn en Tied vergahn is, kümmt he wedder un do hett he en gollne Gaarnwinn mit. Un do geiht dat mit de Prinzessin jüst so as dat Mal vörher; de Winn will un mutt se hebben, un wenn de nich för weniger to kriegen is, as dat de Verköper to Nacht in ehr Kamer liggen dörv, denn mutt dat even we’n. Un denn glitt he sik dat tweete Mal wedder af.

Dat drütte Mal kümmt he mit en gollne Haspel, un nu hett de Prinzessin keen Ruh, ehrer se all dree Dinger hett, wo de doch so fein tohopen passen. Man süh mal kiek, de dare Haspel will de Bengel bloots hergeven, wenn he blangen de Prinzessin in ehr Bett slapen dörv. Un wodennig dat nu is oder nich is, he kriggt uck dütmal sin Willen.

De neegste Morrn glitt he sik wedder af. Man na de behörige Tied hett de Prinzessin denn en lütte Soehn up’e Schoot. Dat gifft ja grote Stahoi4 in’t Slott, un dar ward vel oever ehr hertrocken, dat se meist keen vergnöögte Stunn mehr hett.

Sodennig vergahn heele dree Jahr, un narms süht se wat vun de Vadder to dat Kind, un so vel mehr mutt se an em denken. Man denn een Dag kümmt dar na’t Slott en armselig antrockene junge Mann un söcht Arbeit, un in em kennt de Prinzessin foorts de Jung mit dat Spinnrad, de Winn un de Haspel wedder. Nu lett se sik keen Ruh, bet se mit em snacken kann; un do vertellt se vun se’s Kind un seggt, he schall se doch to sik nehmen, se wünscht sik nix Beteres as leven mit em tohopen. Ja, seggt he, he wull uck nix leever as hebben ehr un dat Kind; man he is ja so arm, he hett nix as en Kaat buten in’t Holt un mutt sin Broot as Daglöhner un Arbeitsmann verdeenen, un dat is ja doch nix för ehr as Königsdochter. Man se seggt, se will geern allens upgeven un mit em in sin Kaat leven. Un do kriggt se ehr Willen, un se nimmt ehr Kind un treckt mit em na en anner Königriek, dar steiht sin Kaat.

De eerste Tied, de se tohopen leven, geiht he Dag för Dag na en Slott dar in’e Neegde un verdeent sik se’s Brood, un de Prinzessin is so vergnöögt un glücklich, as wenn ehr ehr fröhere Herrlichkeit gar nich fehlen deit.

Man denn een Morrn klaagt de Mann, he is süük un kann nich up Arbeit. Dar schall grote Backdag we’n up’t Slott, un dar harr he bi helpen schullt, man nu mutt se hengahn för em. Ja, dat will se uck geern, man se seggt uck foorts, se hett ja noch nie nich backt un weet nich, wodennig se sik darbi hebben mutt. „Och, gah du man hen, du kriggst sachs wat to doon, wat du kannst“, seggt he. „Man denk an un bringen mi en Fienbrood mit, dar heff ik so’n gresige Jieper up.“ Se deit, wat he seggt, un se helpt bi’t Backen, wat se kann, un as se na Huus schall, stickt se sik heemlich en lütte Wittbrood in’e Tasch. Man ehrer se ut’t Slott rutkümmt, ward se fastholen vun en paar Bedeenters, de ünnersöken ehr Tüüg, un se finnen dat Brood un seggen ehr up’e Kopp to, se hett stahlen. Man as se denn ingesteiht, dat Brood is för ehr süke Mann, do dörv se dat beholen. Bedrippst oever dat, wat passeert is, kümmt se na Huus un gifft ehr Mann dat Brood, man wat se dörmaakt hett, dar seggt se nix vun.

De neegste Dag is he ehrer noch süker as beter, un do mutt se nochmal för em na’t Slott up Arbeit gahn un bi’t Slachten helpen; un wo he so’n gresige Jieper up Wust hett, do seggt se em to, se will em een mitbringen, dat mag kosten, wat et will. Se hollt uck ehr Verspreken, de Stackel, man nu kriggt se uck wedder eerstmal utschimpt vun’e Bedeenters för ehr Klauerie, man denn dörv se doch de Wust beholen.

De drütte Dag is de Mann so risch, dat he sülven na’t Slott up Arbeit gahn kann, un dat deit he denn en ganze Tied elkeen Dag un slitt dar rein sin Tüüg bi up. Man denn kümmt he een Dag mit Bott för sin Fruu, se schall na’t Slott gahn un bi’t Neih’n helpen, un do seggt he to ehr, se schall en Stück Tüüg mit na Huus bringen för em. Un uck nu kann se em dat nich afslaan. Dat Tüüg nimmt se, man de Klauerie ward updeckt, jüst so as vörher, un se kriggt so vel Schimp to hör’n, se seggt to ehr Mann, sowat will se nie nich wedder mitmaken, un do seggt he ehr to, he will nie nich wedder so’n Deenst vun ehr verlangen.

Man denn kümmt he een Dag na Huus un vertellt, de Prinzessin, ’nem se up’t Slott för tostellen to Hochtied, de liggt süük to Bett, un nu koenen de Snieders nich ehr Maat nehmen för dat Bruutkleed. Darum hett se Order geven, de arme Katenfruu, de is ja – gediegen – de is wussen as de Prinzessin, de schall sik an ehr Stä’ Maat nehmen laten. Dat ward denn uck maakt. Man as denn Hochtied holen warrn schall, kümmt dar wedder Bott na de Kaat, de Prinzessin is noch nich wedder so wied up’e Damm, dat se sik truut un fahren to Kirch, un do hett se Order geven, de Katenfruu schall heemlich na’t Slott bröcht warrn un as Bruut antrocken un utstaffeert warrn, un denn schall se sik an de Prinzessin ehr Stä’ mit de Brüdigam truu’n laten, un dat is en ganz vörnehme Prinz. Dat ward maakt, as de süke Prinzessin se dat heeten hett. De Bruut ward mit en Sleuer vör’t Gesicht in’e Kutsch sett, un de Brüdigam kleed’t sik in vulle Königstüüg un nimmt Platz blangen ehr; un denn fahrt de Tog afste’. Man de Weg na de Kirch geiht bi de Kaat vörbi, un as de Kutsch dar dicht bi is, sleit upmal Füer ut all veer Ecken vun’e Kaat, un de Flammen slaan hooch bet an’e Heven.

„Och, min leeve Mann! Min lütte Soehn! De verbrennen!“ röppt de Bruut un will Hals oever Kopp ut’e Kutsch jumpen, man de Brüdigam hollt ehr bi de Arm.

„Kiek mi mal an, Prinzessin!“ seggt he. „Hier hest du din Mann, un hier hest du unse Soehn!“ Do ritt de Prinzessin sik de Sleuer vun’t Gesicht un ward de Brüdigam kennen as ehr Mann, de Katenbuer, un de smucke Prinz, ’nem se vör Jahren ehr Spijöök mit dreven hett, un nu versteiht se, he hett ehr Leev winnen un up’e Proov stellen wullt.

Denn ward de Hochtied fiert mit all Staat, de een sik denken kann, un de Prinzessin is naher jüst so glücklich wurrn in’t Slott, as se dat eersten in de armseelige Kaat we’n is.

De Jung, de mit de Ries um’e Wett eten hett

Dar is mal en Jung we’n, de is mit Schaap up’e Weid gahn. As he darbi in’t Holt rumstromert, kümmt he na en Ries sin Kaat. As de Ries, de dar in wahnt, Larm un Ropen dicht bi hört, kümmt he rut un will kieken, wat dar los is. Nu is de Ries ja groot wussen un süht grimmig5 ut, un do ward de Jung bang’ un neiht ut, all wat he kann.

To Avend, as de Schäperjung sin Schaap na Huus drifft, is sin Mudder bi un maken Kees. De Jung nimmt en Stück vun de frische Kees, rullt ’n in’e glöhnige Asch un stickt ’n denn in sin ledderne Dwersack. De neegste Morrn treckt he so as ümmer afste’ mit sin Schaap un kümmt denn wedder na de Ries sin Kaat. As de Ries nu Larm hört vun de Schäperjung un sin Schaap, ward he füünsch, geiht rut, grippt sik en grote Feldsteen un drückt ’n in’e Fuust, dat de Steensplittern wied rum fleegen. De Ries seggt: „Wenn du nochmal hierher kümmst un maakst Larm, denn will ik di so lütt quetschen, as ik nu düsse Steen drück.“ Man de Jung lett sik nich bang’ maken, he deit so, as wenn he uck en Steen faat nimmt; man he nimmt darför de Kees, de he in’e Asch rullt hett, un quetscht ’n, dat de Waai6 em dör de Fingern löppt un up’e Grund drüppelt. De Jung seggt: „Wenn du di nich afglittst un mi in Ruh lettst, will ik di drücken, as ik nu dat Water ut düsse Steen quetschen do.“ As de Ries hört, de Jung hett so’n Knoev, ward he bang’ un geiht na binnen. Darmit gahn de Schäperjung un de Ries för dat Mal ut’neen.

De drütte Dag bemöten se sik wedder in’t Holt. De Jung fraagt, um se wedder se’s Knoev mit’nanner meten schoe’n; dar is de Ries mit inverstahn. De Jung seggt: „Buer, mi dücht dat is en gude Proov vun Knoev, wenn een vun uns din Äx so hooch smieten kann, dat ’n nich wedder dalkümmt.“ Ja, dat meent de Ries uck. Do schoe’n se bi un versöken dat, un de Ries smitt toeerst. He swunkt ganz dull, un de Äx jaagt hooch in’e Heven, man so dull he sik uck anstrengt, de Äx kümmt ümmer wedder dal. Do seggt de Jung: „Buer, dat harr ik nich dacht, dat du nich mehr Knoev hest. Tööv man, denn scha’st du noch wies warrn, wat smieten heet.“ De Jung swunkt denn mit’e Arm, as wenn he ganz dull smieten will, man denn lett he flink de Äx in sin Dwersack glieden, de hett he up’e Rügg. De Ries markt dar nix vun, he luert un luert, dat de Äx up’e Grund fallen schall; man dar kümmt keen Äx. Do denkt he bi sik, de dare Jung mutt gewaltige Knoev hebben, so lütt as he uck is. Do gahn se ut’nanner un begeven sik elk in sin Richt.

As dar wat Tied vergahn is, bemöten de Ries un de Schäperjung sik wedder, un do fraagt de Ries, um de Jung mit sin Knoev nich bi em in Deenst gahn will. Dar is de Schäperjung mit inverstahn, he lett sin Schaap in’t Holt un geiht mit de Ries mit. Do kamen se na de Ries sin Huus.

Mal schoe’n de Ries un de Schäperjung to Holts un hau’n en Eek dal. As se dar henkamen, fraagt de Ries, um de Jung holen will oder hau’n. „Ik will holen“, seggt de Jung, man he seggt foorts, dat deit em ja leed, man he kann nich ruplangen. Do kriggt de Ries de Boom faat un büggt ’n dal. Man as de Jung denn fastholen schall, springt de Eek wedder t’rügg un smitt em hooch in’e Luft, dat de Ries meist gar nich so gau kieken kann. De Ries steiht lang’ un wunnert sik, wonem sin Knecht afbleven is, denn kriggt he de Äx faat un geiht bi un hau’n. As dar denn en Tied vergahn is, kümmt de Jung anhumpelt, denn he is dar man knapp mit heele Knaken vun kamen. De Ries fraagt em, warum he nich biholen hett. Man de Jung deit, as wenn nix los is un fraagt torügg, um de Ries sik truut un maken jüst so’n Sprung, as he dat eersten daan hett. Nee, seggt de Ries. Do seggt de Jung: „Buer, wenn du nichmal dat wagen deist, denn musst du sülven holen un hau’n.“ Dat lett de Ries gellen un haut alleen de grote Eek dal.

As de Boom denn na Huus bröcht warrn schall, seggt de Ries to sin Knecht: „Wullt du bi de Kroon drägen, denn dräg ik bi de Wuddel.“ – „Nee, Buer“, seggt de Jung, „dräg du man sülven bi de Kroon, ik will geern bi’t dicke Enne drägen.“ Dar is de Ries mit inverstahn un böhrt dat dünne Enne vun’e Eek up sin Schuller. Man de Jung steiht achter em un röppt, he schall de Boom wieder na vörn trecken. De Ries deit dat un hett toletzt de heele Stamm in’e Balangs up’e Schuller. Un de Jung hoppt sülven rup up’e Boom un verstickt sik mang de Telgens, dat de Ries em nich seh’n kann. De Ries geiht nu los un meent, de Jung driggt an’t anner Enne. As se sodennig en Tied gahn sünd, dücht de Ries, dat is doch en böse Stück Arbeit, un he ward düchtig anken. „Büst du noch gar nich möö’?“ fraagt de Ries sin Knecht. „Nee, bün ik nich“, seggt de Jung. „De Buer is doch woll nich al möö’ vun so’n beten?“ Nee, dat will de Ries ja nu nich togeven, un he geiht wieder. As se denn ankamen sünd, is de grote Keerl halvdoot vun de dare Tour.

He smitt de Boom denn dal; man de Jung is wieldes dalhoppt un deit, as wenn he dat dicke Enne vun’e Eek dragen hett. „Büst du gar nich möö’?“ fraagt de Ries. De Jung seggt: „Och, de Buer mutt doch nich gloven, dat ik vun so’n beten al möö’ warr. De dare Stamm dücht mi gar nich so swaar, de harr ik uck alleen drägen kunnt.“

De neegste Morrn seggt de Ries: „Wenn dat hell ward, schoe’n wi bi un döschen.“ – „Nee“, seggt de Jung, „mi dücht, dat is beter un döschen al in’t Schummern, ehrer wi Fröhstück eten.“ Dar is de Ries eenig in mit em un geiht hen un halen twee grote Döschfloegels; dar nimmt he de eene sülven vun faat. As se nu döschen schoe’n, kann de Jung sin Döschfloegel gar nich böhren, so swaar is ’n. Do snappt he sik en Knüppel un ballert dar jüst so dull mit up’e Del, as de Ries döschen deit. De Ries markt dar nix vun, un se maken wieder up de Aart, bet dat hell ward. Denn seggt de Jung: „Nu woe’n wi man ringahn un fröhstücken.“ – „Ja“, seggt de Ries, „mi dücht wi hebben uns al düchtig afmarst.“

Wat later kriggt de Ries sin Knecht bi to plögen. Un do gifft he em Bescheed: „Wenn de Hund kümmt, musst du de Ossen utspannen un rinbringen in’e Stall, ’nem de Hund vörut hengeiht.“ Ja, seggt de Jung, dat will he doon. Man as de Ossen utspannt warrn, krüppt de Hund ünner de Grundmuer dör in en Gebüde rin, un dar is narms en Dör. Dar will de Ries mit rutfinnen, um sin Knecht nugg Knoev hett för un böhren ganz alleen dat Huus hooch un stellen de Ossen in se’s Boos. De Jung spickeleert dar lang oever na, wat dar nu bi to doon is. Toletzt fallt em wat in; he slachtet de Deerten un smitt de Stücken rin dör’t Lock. As he nu na Huus kümmt, fraagt de Ries, um he hett de Ossen in’e Stall kregen. „Ja“, seggt de Jung, „rinkregen heff ik se, man ik heff se en beten verännert.“

Nu ward dat de Ries bi lütten krupen, un he oeverleggt mit sin Fruu, wodennig se koenen de dare Knecht vun’e Welt bringen. De Oolsch seggt: „Ik slaa vör, du nimmst din Küül un haust em oever Nacht doot, wenn he slöppt.“ Dat, dücht de Ries, is en gude Raat, dat will he doon. Man de Jung hett sik dat afluert un mithört, wat se snackt hebben. As nu de Avend kümmt, leggt he en vulle Karn7 in’t Bett un verstickt sik sülven achter de Dör. Hen to Middernacht steiht de Ries up, grippt sik sin Riesenküül un haut up’e Karn, dat de Rohm em in’t Gesicht speutet. Denn geiht he na sin Fruu, lacht un seggt: „Ha, ha, ha, ik heff em haut, dat de Brägen hooch an’e Wand sprütten dä.“ Do freut de Oolsch sik, laavt ehr Mann sin Kraasch un meent, nu koenen se in Ruh slapen, wo se nich mehr bang’ we’n moeten vör de dare achtertücksche Bengel.

Man knapp is dat hell, do kümmt de Jung rut ut sin Verstek, geiht rin un seggt Moin to dat Riesenpack. Do wunnert de Ries sik bannig un fraagt: „Wat? Büst du nich doot? Ik dache, ik harr di doothaut mit min Küül.“ De Jung seggt: „Och, dat weer dat, ik dache oever Nacht, mi harr en Floh beten.“

To Avend, as de Ries un sin Knecht eten schoe’n, hett de Riesenoolsch to Avendkost Grütt kaakt. „Dat